|

Chapter 7 – ज्ञानविज्ञानयोग Shloka-30

Chapter-7_7.30 SHLOKA साधिभूताधिदैवं मां साधियज्ञं च ये विदुः।प्रयाणकालेऽपि च मां ते विदुर्युक्तचेतसः।।7.30।। PADACHHED साधिभूताधिदैवम्‌, माम्‌, साधियज्ञम्, च, ये, विदुः,प्रयाण-काले_अपि, च, माम्‌, ते, विदु:_युक्त-चेतस: ॥ ३० ॥ ANAVYA ये (जनाः) साधिभूताधिदैवं च साधियज्ञं मां प्रयाणकालेअपि विदुः ते युक्तचेतस: (पुरुषः) मां च विदुः। ANAVYA-INLINE-GLOSS ये [जो (पुरुष)], साधिभूताधिदैवम् [अधिभूत और अधिदैव के सहित], च [तथा], साधियज्ञम् [अधियज्ञ…

|

Chapter 7 – ज्ञानविज्ञानयोग Shloka-29

Chapter-7_7.29 SHLOKA जरामरणमोक्षाय मामाश्रित्य यतन्ति ये।ते ब्रह्म तद्विदुः कृत्स्नमध्यात्मं कर्म चाखिलम्।।7.29।। PADACHHED जरा-मरण-मोक्षाय, माम्_आश्रित्य, यतन्ति, ये,ते, ब्रह्म, तत्_विदु:, कृत्स्नम्_अध्यात्मम्, कर्म, च_अखिलम्‌ ॥ २९ ॥ ANAVYA ये माम्‌ आश्रित्य जरामरणमोक्षाय यतन्ति ते (जनाः) तत्‌ब्रह्म, कृत्स्नम् अध्यात्मं च अखिलं कर्म विदु:। ANAVYA-INLINE-GLOSS ये [जो], माम् [मेरे], आश्रित्य [शरण में आकर], जरामरणमोक्षाय [जरा और मरण से छूटने के…

|

Chapter 7 – ज्ञानविज्ञानयोग Shloka-28

Chapter-7_7.28 SHLOKA येषां त्वन्तगतं पापं जनानां पुण्यकर्मणाम्।ते द्वन्द्वमोहनिर्मुक्ता भजन्ते मां दृढव्रताः।।7.28।। PADACHHED येषाम्‌, तु_अन्त-गतम्‌, पापम्‌, जनानाम्‌, पुण्य-कर्मणाम्‌,ते, द्वन्द्व-मोह-निर्मुक्ता:, भजन्ते, माम्‌, दृढ-व्रता: ॥ २८ ॥ ANAVYA तु पुण्यकर्मणां येषां जनानां पापम्‌अन्तगतं ते द्वन्द्वमोहनिर्मुक्ता: दृढव्रता: मां भजन्ते। ANAVYA-INLINE-GLOSS तु [परंतु ((निष्कामभाव से))], पुण्यकर्मणाम् [श्रेष्ठ कर्मों का आचरण करने वाले], येषाम् [जिन], जनानाम् [पुरुषों का], पापम् [पाप],अन्तगतम् [नष्ट…

|

Chapter 7 – ज्ञानविज्ञानयोग Shloka-27

Chapter-7_7.27 SHLOKA इच्छाद्वेषसमुत्थेन द्वन्द्वमोहेन भारत।सर्वभूतानि सम्मोहं सर्गे यान्ति परन्तप।।7.27।। PADACHHED इच्छा-द्वेष-समुत्थेन, द्वन्द्व-मोहेन, भारत,सर्व-भूतानि, सम्मोहम्‌, सर्गे, यान्ति, परन्तप ॥ २७ ॥ ANAVYA (हे) भारत परन्तप! सर्गे इच्छाद्वेषसमुत्थेनद्वन्द्वमोहेन सर्वभूतानि सम्मोहं यान्ति। ANAVYA-INLINE-GLOSS (हे) भारत [हे भरतवंशी], परन्तप! [अर्जुन!], सर्गे [संसार में], इच्छाद्वेषसमुत्थेन [इच्छा और द्वेष से उत्पन्न],द्वन्द्वमोहेन [((सुख-दुःख आदि)) द्वन्द्वरूप मोह से], सर्वभूतानि [सम्पूर्ण प्राणी], सम्मोहम् [अत्यन्त…

|

Chapter 7 – ज्ञानविज्ञानयोग Shloka-26

Chapter-7_7.26 SHLOKA वेदाहं समतीतानि वर्तमानानि चार्जुन।भविष्याणि च भूतानि मां तु वेद न कश्चन।।7.26।। PADACHHED वेद_अहम्‌, समतीतानि, वर्तमानानि, च_अर्जुन,भविष्याणि, च, भूतानि, माम्‌, तु, वेद, न, कश्चन ॥ २६ ॥ ANAVYA (हे) अर्जुन! समतीतानि च वर्तमानानि च भविष्याणि भूतानि अहंवेद तु मां कश्चन न वेद। ANAVYA-INLINE-GLOSS (हे) अर्जुन! [हे अर्जुन!], समतीतानि [पूर्व में व्यतीत हुए], च [और],…

|

Chapter 7 – ज्ञानविज्ञानयोग Shloka-25

Chapter-7_7.25 SHLOKA नाहं प्रकाशः सर्वस्य योगमायासमावृतः।मूढोऽयं नाभिजानाति लोको मामजमव्ययम्।।7.25।। PADACHHED न_अहम्‌, प्रकाश:, सर्वस्य, योग-माया-समावृत:,मूढ:_अयम्‌, न_अभिजानाति, लोक:, माम्_अजम्_अव्ययम्‌ ॥ २५ ॥ ANAVYA योगमायासमावृतः अहं सर्वस्य प्रकाश: न (भवामि), (अतः) अयं मूढ: लोक:माम्‌ अजम्‌ अव्ययं न अभिजानाति। ANAVYA-INLINE-GLOSS योगमायासमावृतः [((अपनी)) योगमाया से छिपा हुआ], अहम् [मैं], सर्वस्य [सब के], प्रकाश: [प्रत्यक्ष], न (भवामि) [नहीं होता,], {(अतः) [इसलिये]},…

|

Chapter 7 – ज्ञानविज्ञानयोग Shloka-24

Chapter-7_7.24 SHLOKA अव्यक्तं व्यक्तिमापन्नं मन्यन्ते मामबुद्धयः।परं भावमजानन्तो ममाव्ययमनुत्तमम्।।7.24।। PADACHHED अव्यक्तम्‌, व्यक्तिम्_आपन्‍नम्‌, मन्यन्ते, माम्_अबुद्धय:,परम्‌, भावम्_अजानन्त:, मम_अव्ययम्_अनुत्तमम्‌ ॥ २४ ॥ ANAVYA अबुद्धय: मम अनुत्तमम्‌ अव्ययं परं भावम्‌अजानन्त: अव्यक्तं मां व्यक्तिम् आपन्‍नं मन्यन्ते। ANAVYA-INLINE-GLOSS अबुद्धय: [बुद्धिहीन ((पुरुष))], मम [मेरे], अनुत्तमम् [अनुत्तम], अव्ययम् [अविनाशी], परम् [परम], भावम् [भाव को],अजानन्त: [न जानते हुए], अव्यक्तम् [मन-इन्द्रियों से परे], माम् [मुझ ((सच्चिदानन्दघन…

|

Chapter 7 – ज्ञानविज्ञानयोग Shloka-23

Chapter-7_7.23 SHLOKA अन्तवत्तु फलं तेषां तद्भवत्यल्पमेधसाम्।देवान्देवयजो यान्ति मद्भक्ता यान्ति मामपि।।7.23।। PADACHHED अन्तवत्_तु, फलम्‌, तेषाम्‌, तत्_भवति_अल्प-मेधसाम्‌,देवान्_देवयज:, यान्ति, मद्भक्ता:, यान्ति, माम्_अपि ॥ २३ ॥ ANAVYA तु तेषाम्‌ अल्पमेधसां तत्‌ फलम्‌ अन्तवत्‌ भवति, (ते च) देवयज:देवान्‌ यान्ति, मद्भक्ता: (च) माम् अपि यान्ति। ANAVYA-INLINE-GLOSS तु [परंतु], तेषाम् [उन], अल्पमेधसाम् [अल्प बुद्धि वालों का], तत् [वह], फलम् [फल], अन्तवत् [नाशवान्…

|

Chapter 7 – ज्ञानविज्ञानयोग Shloka-22

Chapter-7_7.22 SHLOKA स तया श्रद्धया युक्तस्तस्या राधनमीहते।लभते च ततः कामान्मयैव विहितान्हि तान्।।7.22।। PADACHHED स:, तया, श्रद्धया, युक्त:_तस्याः, राधनम्_ईहते,लभते, च, तत:, कामान्_मया_एव, विहितान्‌, हि, तान्‌ ॥ २२ ॥ ANAVYA स: (पुरुषः) तया श्रद्धया युक्त: तस्याः (देवतायाः) राधनम्‌ ईहते चतत: मया एव विहितान्‌ तान्‌ कामान्‌ हि लभते। ANAVYA-INLINE-GLOSS स: (पुरुषः) [वह (पुरुष)], तया [उस], श्रद्धया [श्रद्धा से],…

|

Chapter 7 – ज्ञानविज्ञानयोग Shloka-21

Chapter-7_7.21 SHLOKA यो यो यां यां तनुं भक्तः श्रद्धयार्चितुमिच्छति।तस्य तस्याचलां श्रद्धां तामेव विदधाम्यहम्।।7.21।। PADACHHED य:, य:, याम्‌, याम्‌, तनुम्‌, भक्त:, श्रद्धया_अर्चितुम्_इच्छति,तस्य, तस्य_अचलाम्, श्रद्धाम्, ताम्_एव, विदधामि_अहम् ॥ २१ ॥ ANAVYA य: य: भक्त: यां यां (देवतां) तनुं श्रद्धया अर्चितुम्‌ इच्छति,तस्य तस्य (भक्तस्य) श्रद्धाम् अहं ताम् (देवताम्) एव अचलां विदधामि। ANAVYA-INLINE-GLOSS य:, य: [जो-जो], भक्त: [((सकाम)) भक्त],…