Chapter-6_6.27 SHLOKA (श्लोक) प्रशान्तमनसं ह्येनं योगिनं सुखमुत्तमम्।उपैति शान्तरजसं ब्रह्मभूतमकल्मषम्।।6.27।। PADACHHED (पदच्छेद) प्रशान्त-मनसम्‌, हि_एनम्‌, योगिनम्‌, सुखम्_उत्तमम्‌,उपैति, शान्त-रजसम्‌, ब्रह्म-भूतम्_अकल्मषम्‌ ॥ २७ ॥ ANAVYA (अन्वय-हिन्दी) हि प्रशान्तमनसम्‌ अकल्मषं शान्तरजसं (च),एनं ब्रह्मभूतं योगिनम्‌ उत्तमं…

Chapter-6_6.26 SHLOKA (श्लोक) यतो यतो निश्चरति मनश्चञ्चलमस्थिरम्।ततस्ततो नियम्यैतदात्मन्येव वशं नयेत्।।6.26।। PADACHHED (पदच्छेद) यत:, यत:, निश्चरति, मन:_चञ्चलम्_अस्थिरम्‌,तत:_तत:, नियम्य_एतत्_आत्मनि_एव, वशम्‌, नयेत् ॥ २६ ॥ ANAVYA (अन्वय-हिन्दी) एतत् अस्थिरं चञ्चलं (च) मन: यत:…

Chapter-6_6.24.25 SHLOKA (श्लोक) सङ्कल्पप्रभवान्कामांस्त्यक्त्वा सर्वानशेषतः।मनसैवेन्द्रियग्रामं विनियम्य समन्ततः।।6.24।।शनैः शनैरुपरमेद् बुद्ध्या धृतिगृहीतया।आत्मसंस्थं मनः कृत्वा न किञ्चिदपि चिन्तयेत्।।6.25।। PADACHHED (पदच्छेद) सङ्कल्प-प्रभवान्_कामान्_त्यक्त्वा, सर्वान्_अशेषत:,मनसा_एव_इन्द्रिय-ग्रामम्‌, विनियम्य, समन्तत: ॥ २४ ॥शनै:, शनै:_उपरमेत्‌, बुद्ध्या, धृति-गृहीतया,आत्म-संस्थम्‌, मन:, कृत्वा, न,…

Chapter-6_6.23 SHLOKA (श्लोक) तं विद्याद् दुःखसंयोगवियोगं योगसंज्ञितम्।स निश्चयेन योक्तव्यो योगोऽनिर्विण्णचेतसा।।6.23।। PADACHHED (पदच्छेद) तम्, विद्यात्‌, दुःख-संयोग-वियोगम्‌, योग-सञ्ज्ञितम्‌,स:, निश्चयेन, योक्तव्य:, योग:_अनिर्विण्ण-चेतसा ॥ २३ ॥ ANAVYA (अन्वय-हिन्दी) (यत्) दुःखसंयोगवियोगं योगसञ्ज्ञितं (च) (अस्ति) तं…

Chapter-6_6.22 SHLOKA (श्लोक) यं लब्ध्वा चापरं लाभं मन्यते नाधिकं ततः।यस्मिन्स्थितो न दुःखेन गुरुणापि विचाल्यते।।6.22।। PADACHHED (पदच्छेद) यम्‌, लब्ध्वा, च_अपरम्‌, लाभम्‌, मन्यते, न_अधिकम्‌, तत:,यस्मिन्_स्थित:, न, दुःखेन, गुरुणा_अपि, विचाल्यते ॥ २२ ॥…

Chapter-6_6.21 SHLOKA (श्लोक) सुखमात्यन्तिकं यत्तद्बुद्धिग्राह्यमतीन्द्रियम्।वेत्ति यत्र न चैवायं स्थितश्चलति तत्त्वतः।।6.21।। PADACHHED (पदच्छेद) सुखम्_आत्यन्तिकम्‌, यत्_तत्_बुद्धि-ग्राह्मम्_अतीन्द्रियम्‌,वेत्ति, यत्र, न, च_एव_अयम्‌, स्थित:_चलति, तत्त्वत: ॥ २१ ॥ ANAVYA (अन्वय-हिन्दी) अतीन्द्रियं बुद्धिग्राह्मं यत्‌ आत्यन्तिकं सुखं (अस्ति)…

Chapter-6_6.20 SHLOKA (श्लोक) यत्रोपरमते चित्तं निरुद्धं योगसेवया।यत्र चैवात्मनाऽऽत्मानं पश्यन्नात्मनि तुष्यति।।6.20।। PADACHHED (पदच्छेद) यत्र_उपरमते, चित्तम्, निरुद्धम्, योग-सेवया,यत्र, च_एव_आत्मना_आत्मानम्‌, पश्यन्_आत्मनि, तुष्यति ॥ २० ॥ ANAVYA (अन्वय-हिन्दी) योगसेवया निरुद्धं चित्तं यत्र उपरमते च…

Chapter-6_6.19 SHLOKA (श्लोक) यथा दीपो निवातस्थो नेङ्गते सोपमा स्मृता।योगिनो यतचित्तस्य युञ्जतो योगमात्मनः।।6.19।। PADACHHED (पदच्छेद) यथा, दीप:, निवात-स्थ:, न_इङ्गते, सा_उपमा, स्मृता,योगिन:, यत-चित्तस्य, युञ्जत:, योगम्_आत्मन: ॥ १९ ॥ ANAVYA (अन्वय-हिन्दी) यथा निवातस्थ:…

Chapter-6_6.18 SHLOKA (श्लोक) यदा विनियतं चित्तमात्मन्येवावतिष्ठते।निःस्पृहः सर्वकामेभ्यो युक्त इत्युच्यते तदा।।6.18।। PADACHHED (पदच्छेद) यदा, विनियतम्‌, चित्तम्_आत्मनि_एव_अवतिष्ठते,निःस्पृह:, सर्व-कामेभ्य:, युक्त:, इति_उच्यते, तदा ॥ १८ ॥ ANAVYA (अन्वय-हिन्दी) विनियतं चित्तं यदा आत्मनि एव अवतिष्ठतेतदा…

Chapter-6_6.17 SHLOKA युक्ताहारविहारस्य युक्तचेष्टस्य कर्मसु।युक्तस्वप्नावबोधस्य योगो भवति दुःखहा।।6.17।। PADACHHED युक्ताहार-विहारस्य, युक्त-चेष्टस्य, कर्मसु,युक्त-स्वप्नावबोधस्य, योग:, भवति, दु:ख-हा ॥ १७ ॥ ANAVYA दु:खहा योग: (तु) युक्ताहारविहारस्य कर्मसु युक्तचेष्टस्ययुक्तस्वप्नावबोधस्य (च) (एव) (सिद्धः) भवति। ANAVYA-INLINE-GLOSS…