Chapter-8_1.19 SHLOKA भूतग्रामः स एवायं भूत्वा भूत्वा प्रलीयते।रात्र्यागमेऽवशः पार्थ प्रभवत्यहरागमे।।8.19।। PADACHHED भूत-ग्राम:, स:, एव_अयम्‌, भूत्वा, भूत्वा, प्रलीयते,रात्र्यागमे_अवश:, पार्थ, प्रभवति_अहरागमे ॥ १९ ॥ ANAVYA (हे) पार्थ! स: एव अयं भूतग्राम: भूत्वा भूत्वा अवश:रात्र्यागमे प्रलीयते, अहरागमे (च) (पुनः) प्रभवति। ANAVYA-INLINE-GLOSS (हे) पार्थ! [हे पार्थ!], स: एव [वही], अयम् [यह], भूतग्राम: [भूत ((जगत्)) समुदाय], भूत्वा भूत्वा [उत्पन्न हो-होकर],…

Chapter-16_1.6 SHLOKA द्वौ भूतसर्गौ लोकेऽस्मिन् दैव आसुर एव च।दैवो विस्तरशः प्रोक्त आसुरं पार्थ मे श्रृणु।।16.6।। PADACHHED द्वौ, भूत-सर्गौ, लोके_अस्मिन्‌, दैव:, आसुर:, एव, च,दैव:, विस्तरश:, प्रोक्त:, आसुरम्, पार्थ, मे, शृणु ॥ ६ ॥ ANAVYA (हे) पार्थ! अस्मिन्‌ लोके भूतसर्गौ द्वौ एव (स्तः) दैव: च आसुर:;दैव: (तु) विस्तरश: प्रोक्त:, (अधुना) (त्वम्) आसुरं मे शृणु। ANAVYA-INLINE-GLOSS (हे) पार्थ!…

Chapter-9_1.27 SHLOKA यत्करोषि यदश्नासि यज्जुहोषि ददासि यत्।यत्तपस्यसि कौन्तेय तत्कुरुष्व मदर्पणम्।।9.27।। PADACHHED यत्_करोषि, यत्_अश्नासि, यत्_जुहोषि, ददासि, यत्‌,यत्_तपस्यसि, कौन्तेय, तत्_कुरुष्व, मदर्पणम्‌ ॥ २७ ॥ ANAVYA (हे) कौन्तेय! (त्वम्) यत् (कर्म) करोषि, यत् अश्नासि, यत् जुहोषि,यत् ददासि, (च) यत् तपस्यसि, तत्‌ मदर्पणं कुरुष्व। ANAVYA-INLINE-GLOSS (हे) कौन्तेय! (त्वम्) [हे अर्जुन! (तुम)], यत् (कर्म) [जो (कर्म)], करोषि [करते हो,], यत्…

Chapter-13_1.26 SHLOKA यावत्सञ्जायते किञ्चित्सत्त्वं स्थावरजङ्गमम्।क्षेत्रक्षेत्रज्ञसंयोगात्तद्विद्धि भरतर्षभ।।13.26।। PADACHHED यावत्_सञ्जायते, किञ्चित्_सत्त्वम्, स्थावर-जङ्गमम्‌,क्षेत्र-क्षेत्रज्ञ-संयोगात्_तद्_विद्धि, भरतर्षभ ॥२६॥ ANAVYA (हे) भरतर्षभ! यावत्‌ किञ्चित्‌ स्थावरजङ्गमं सत्त्वं सञ्जायतेतत्‌ (त्वम्) क्षेत्रक्षेत्रज्ञसंयोगात् (एव) विद्धि। ANAVYA-INLINE-GLOSS (हे) भरतर्षभ! [हे अर्जुन!], यावत् किञ्चित् [जितने भी], स्थावरजङ्गमम् [चल और अचल], सत्त्वम् [प्राणी], सञ्जायते [उत्पन्न होते हैं,],तत् (त्वम्) [उन ((सबको)) तुम)], क्षेत्रक्षेत्रज्ञसंयोगात् (एव) [क्षेत्र और क्षेत्रज्ञ के संयोग से…

Chapter-2_2.1 SHLOKA सञ्जय उवाच –तं तथा कृपयाऽविष्टमश्रुपूर्णाकुलेक्षणम्।विषीदन्तमिदं वाक्यमुवाच मधुसूदनः।।2.1।। PADACHHED सञ्जय उवाच –तम्‌, तथा, कृपया_आविष्टम्_अश्रु-पूर्णाकुलेक्षणम्‌,विषीदन्तम्_इदम्‌, वाक्यम्_उवाच, मधुसूदन: ॥ १ ॥ ANAVYA सञ्जय उवाच –तथा कृपया आविष्टम्‌ अश्रुपूर्णाकुलेक्षणं (च) विषीदन्तंतं (अर्जुनं प्रति) मधुसूदन: (श्रीकृष्णः) इदं वाक्यं उवाच। ANAVYA-INLINE-GLOSS सञ्जय उवाच – [संजय ने कहा ], तथा [उस प्रकार], कृपया [करुणा से], आविष्टम् [व्याप्त], अश्रुपूर्णाकुलेक्षणम् (च) [(और)…

Chapter-13_1.9 SHLOKA असक्तिरनभिष्वङ्गः पुत्रदारगृहादिषु।नित्यं च समचित्तत्वमिष्टानिष्टोपपत्तिषु।।13.9।। PADACHHED असक्ति:_अनभिष्वङ्ग:, पुत्र-दार-गृहादिषु,नित्यम्‌ , च, सम-चित्तत्वम्_इष्टानिष्टोपपत्तिषु ॥ ९ ॥ ANAVYA पुत्रदारगृहादिषु असक्ति: अनभिष्वङ्ग: चइष्टानिष्टोपपत्तिषु नित्यम्‌ समचित्तत्वम्‌ – ANAVYA-INLINE-GLOSS पुत्रदारगृहादिषु [पुत्र-स्त्री-घर और धन आदि में], असक्ति: [आसक्ति का अभाव,], अनभिष्वङ्ग: [ममता का न होना], च [तथा],इष्टानिष्टोपपत्तिषु [प्रिय और अप्रिय की प्राप्ति में], नित्यम् [सदा ही], समचित्तत्वम् [चित्त का सम रहना…