Chapter-14_1.5 SHLOKA सत्त्वं रजस्तम इति गुणाः प्रकृतिसंभवाः।निबध्नन्ति महाबाहो देहे देहिनमव्ययम्।।14.5।। PADACHHED सत्त्वम्‌, रज:_तम:, इति, गुणा:, प्रकृति-सम्भवा:,निबध्नन्ति, महाबाहो, देहे, देहिनम्_अव्ययम्‌ ॥ ५ ॥ ANAVYA (हे) महाबाहो! सत्त्वं रज: (च) तम: इति प्रकृतिसम्भवा:गुणा: अव्ययं देहिनं देहे निबध्नन्ति। ANAVYA-INLINE-GLOSS (हे) महाबाहो! [हे अर्जुन!], सत्त्वम् [सत्त्वगुण,], रज: (च) [रजोगुण (और)], तम: [तमोगुण-], इति [ये], प्रकृतिसम्भवा: [प्रकृति से उत्पन्न],गुणा: [((तीनों))…

Chapter-18_1.8 SHLOKA दुःखमित्येव यत्कर्म कायक्लेशभयात्त्यजेत्।स कृत्वा राजसं त्यागं नैव त्यागफलं लभेत्।।18.8।। PADACHHED दु:खम्_इति_एव, यत्_कर्म, काय-क्लेश-भयात्_त्यजेत्‌,स:, कृत्वा, राजसम्‌, त्यागम्‌, न_एव, त्याग-फलम्‌, लभेत्‌ ॥ ८ ॥ ANAVYA यत्‌ कर्म (तत् सर्वम्) दु:खम् एव (अस्ति) इति कायक्लेशभयात्‌ (कर्माणि)त्यजेत्‌ (तर्हि) स: राजसं त्यागं कृत्वा त्यागफलम्‌ एव न लभेत्‌। ANAVYA-INLINE-GLOSS यत् [जो ((कुछ))], कर्म [कर्म है,], {(तत् सर्वम्) [वह सब]},…

Chapter-12_1.12 SHLOKA श्रेयो हि ज्ञानमभ्यासाज्ज्ञानाद्ध्यानं विशिष्यते।ध्यानात्कर्मफलत्यागस्त्यागाच्छान्तिरनन्तरम्।।12.12।। PADACHHED श्रेय:, हि, ज्ञानम्_अभ्यासात्_ज्ञानात्_ध्यानम्‌, विशिष्यते,ध्यानात्_कर्म-फल-त्याग:_त्यागात्_शान्ति:_अनन्तरम्‌ ॥ १२ ॥ ANAVYA अभ्यासात्‌ ज्ञानं श्रेय:, ज्ञानात्‌ ध्यानं विशिष्यते (च)ध्यानात्‌ कर्मफलत्याग: (श्रेयः), हि त्यागात्‌ अनन्तरं शान्ति: (भवति)। ANAVYA-INLINE-GLOSS अभ्यासात् [((मर्म को न जानकर किये हुए)) अभ्यास से], ज्ञानम् [ज्ञान], श्रेय: [श्रेष्ठ है,], ज्ञानात् [ज्ञान से], ध्यानम् [((मुझ परमेश्वर के स्वरूप का)) ध्यान], विशिष्यते…

Chapter-8_1.9 SHLOKA कविं पुराणमनुशासितार-मणोरणीयांसमनुस्मरेद्यः।सर्वस्य धातारमचिन्त्यरूप-मादित्यवर्णं तमसः परस्तात्।।8.9।। PADACHHED कविम्‌, पुराणम्_अनुशासितारम्_अणो:_अणीयांसम्_अनुस्मरेत्_य:, सर्वस्य,धातारम्_अचिन्त्य-रूपम्_आदित्य-वर्णम्, तमस:, परस्तात् ॥ ९ ॥ ANAVYA य: (पुरुषः) कविं, पुराणम्‌ , अनुशासितारम्‌ , अणो: अणीयांसं, सर्वस्य धातारम्‌,अचिन्त्यरूपम्‌ आदित्यवर्णं (च) तमस: परस्तात् अनुस्मरेत्। ANAVYA-INLINE-GLOSS य: (पुरुषः) [जो (पुरुष)], कविम् [सर्वज्ञ,], पुराणम् [अनादि,], अनुशासितारम् [सब के नियन्ता,], अणो: अणीयांसम् [सूक्ष्स से भी अति सूक्ष्म,], सर्वस्य [सब…

Chapter-2_2.53 SHLOKA श्रुतिविप्रतिपन्ना ते यदा स्थास्यति निश्चला।समाधावचला बुद्धिस्तदा योगमवाप्स्यसि।।2.53।। PADACHHED श्रुति-विप्रतिपन्‍ना, ते, यदा, स्थास्यति, निश्चला,समाधौ_अचला, बुद्धि:_तदा, योगम्_अवाप्स्यसि ॥ ५३ ॥ ANAVYA श्रुतिविप्रतिपन्ना ते बुद्धि: यदासमाधौ निश्चला अचला (च) स्थास्यति; तदा (त्वम्) योगम् अवाप्स्यसि। ANAVYA-INLINE-GLOSS श्रुतिविप्रतिपन्ना [भाँति-भाँति के वचनों को सुनने से विचलित हुई], ते [तुम्हारी], बुद्धि: [बुद्धि], यदा [जब],समाधौ [परमात्मा में], निश्चला [निश्चल], अचला (च)…

Chapter-1_1.27.28 SHLOKA तान्समीक्ष्य स कौन्तेयः सर्वान्बन्धूनवस्थितान्।।1.27.2।।कृपया परयाऽऽविष्टो विषीदन्निदमब्रवीत्।।1.28.1।। PADACHHED तान्_समीक्ष्य, स:, कौन्तेय:, सर्वान्_बन्धून्_अवस्थितान्‌, ॥ २७ ॥कृपया, परया_आविष्ट:, विषीदन्_इदम्_अब्रवीत् ॥२८.१॥ ANAVYA तान्‌ अवस्थितान्‌ सर्वान्‌ बन्धून् समीक्ष्य स: कौन्तेय:परया कृपया आविष्ट: विषीदन्‌ इदम्‌ (वचनम्) अब्रवीत्‌। ANAVYA-INLINE-GLOSS तान् [उन], अवस्थितान् [उपस्थित], सर्वान् [सम्पूर्ण], बन्धून् [बन्धुओं को], समीक्ष्य [देखकर], स: [वे], कौन्तेय: [कुन्ती के पुत्र ((अर्जुन))],परया [अत्यन्त], कृपया [करुणा…