Chapter-18_1.36.37 SHLOKA सुखं त्विदानीं त्रिविधं श्रृणु मे भरतर्षभ।अभ्यासाद्रमते यत्र दुःखान्तं च निगच्छति।।18.36।।यत्तदग्रे विषमिव परिणामेऽमृतोपमम्।तत्सुखं सात्त्विकं प्रोक्तमात्मबुद्धिप्रसादजम्।।18.37।। PADACHHED सुखम्‌, तु_इदानीम्‌, त्रि-विधम्‌, शृणु, मे, भरतर्षभ,अभ्यासात्_रमते, यत्र, दुःखान्तम्‌, च, निगच्छति ॥ ३६ ॥यत्_तत्_अग्रे, विषम्_इव, परिणामे_अमृतोपमम्‌,तत्_सुखम्‌, सात्त्विकम्‌, प्रोक्तम्_आत्म-बुद्धि-प्रसाद-जम्‌ ॥ ३७ ॥ ANAVYA (हे) भरतर्षभ! इदानीं त्रिविधं सुखं तु (त्वम्) मे शृणु; यत्र अभ्यासात्‌ रमते च (येन) दुःखान्तं निगच्छति; यत्‌…

Chapter-1_1.3 SHLOKA पश्यैतां पाण्डुपुत्राणामाचार्य महतीं चमूम्।व्यूढां द्रुपदपुत्रेण तव शिष्येण धीमता।।1.3।। PADACHHED पश्य_एताम्‌, पाण्डु-पुत्राणाम्_आचार्य, महतीम्‌, चमूम्‌,व्यूढाम्‌, द्रुपद-पुत्रेण, तव, शिष्येण, धीमता ॥ ३ ॥ ANAVYA (हे) आचार्य! तव धीमता शिष्येण द्रुपदपुत्रेण व्यूढांपाण्डुपुत्राणाम्‌ एतां महतीं चमूं पश्य। ANAVYA-INLINE-GLOSS (हे) आचार्य! [(हे) आचार्य!], तव [आपके], धीमता [बुद्धिमान् ], शिष्येण [शिष्य], द्रुपदपुत्रेण [द्रुपद के पुत्र ((धृष्टद्युम्न)) के द्वारा], व्यूढाम् [व्यूहाकार…

Chapter-6_6.41 SHLOKA प्राप्य पुण्यकृतां लोकानुषित्वा शाश्वतीः समाः।शुचीनां श्रीमतां गेहे योगभ्रष्टोऽभिजायते।।6.41।। PADACHHED प्राप्य, पुण्य-कृताम्‌, लोकान्_उषित्वा, शाश्वती:, समा:,शुचीनाम्‌, श्रीमताम्‌, गेहे, योग-भ्रष्ट:_अभिजायते ॥ ४१ ॥ ANAVYA योगभ्रष्ट: (पुरुषः) पुण्यकृतां लोकान् प्राप्य शाश्वती:समा: उषित्वा (ततः) शुचीनां श्रीमतां गेहे अभिजायते। ANAVYA-INLINE-GLOSS योगभ्रष्ट: (पुरुषः) [योगभ्रष्ट (पुरुष)], पुण्यकृताम् [पुण्यवानों के], लोकान् [लोकों को अर्थात् स्वर्गादि उत्तम लोकों को], प्राप्य [प्राप्त होकर, ((उनमें))],…

Chapter-5_5.3 SHLOKA ज्ञेयः स नित्यसंन्यासी यो न द्वेष्टि न काङ्क्षति।निर्द्वन्द्वो हि महाबाहो सुखं बन्धात्प्रमुच्यते।।5.3।। PADACHHED ज्ञेय:, स:, नित्य-सन्न्यासी, य:, न, द्वेष्टि, न, काङ्क्षति,निर्द्वन्द्व:, हि, महाबाहो, सुखम्‌, बन्धात्_प्रमुच्यते ॥ ३ ॥ ANAVYA (हे) महाबाहो! यः (पुरुषः) न द्वेष्टि न (च) काङ्क्षति, स: (कर्मयोगी) नित्यसन्न्यासी (एव) ज्ञेयः,हि निर्द्वन्द्वः (पुरुषः) सुखं बन्धात्‌ प्रमुच्यते। ANAVYA-INLINE-GLOSS (हे) महाबाहो! [हे अर्जुन!],…

Chapter-9_1.17 SHLOKA पिताऽहमस्य जगतो माता धाता पितामहः।वेद्यं पवित्रमोंकार ऋक् साम यजुरेव च।।9.17।। PADACHHED पिता_अहम्_अस्य, जगत:, माता, धाता, पितामह:,वेद्यम्, पवित्रम्_ओङ्कार:, ऋक्, साम, यजु:_एव, च ॥ १७ ॥ ANAVYA अस्य जगत: धाता पिता माता पितामह:वेद्यं पवित्रम् ओङ्कार: (च) ऋक् साम च यजु: (अपि) अहम्‌ एव (अस्मि)। ANAVYA-INLINE-GLOSS अस्य [इस], जगत: [सम्पूर्ण जगत् का], धाता [धाता अर्थात् धारण…

Chapter-2_2.5 SHLOKA गुरूनहत्वा हि महानुभावान्श्रेयो भोक्तुं भैक्ष्यमपीह लोके।हत्वार्थकामांस्तु गुरूनिहैवभुञ्जीय भोगान् रुधिरप्रदिग्धान्।।2.5।। PADACHHED गुरून्_अहत्वा, हि, महानुभावान्‌, श्रेय: , भोक्तुम्‌,भैक्ष्यम्_अपि_इह, लोके, हत्वा_अर्थ-कामान्_तु,गुरून्_इह_एव, भुज्जीय, भोगान्‌, रुधिर-प्रदिग्धान्‌ ॥ ५ ॥ ANAVYA (अतः) (एतान्) महानुभावान्‌ गुरून् अहत्वा (अहं) इह लोके भैक्ष्यम् अपि भोक्तं श्रेय: (इति मन्ये) हि गुरून् हत्वा (अपि)इह रुधिरप्रदिग्धान्‌ अर्थकामान्‌ भोगान् एव तु भुज्जीय। ANAVYA-INLINE-GLOSS {(अतः) [इसलिए]}, (एतान्)…