Chapter-18_1.35 SHLOKA यया स्वप्नं भयं शोकं विषादं मदमेव च।न विमुञ्चति दुर्मेधा धृतिः सा पार्थ तामसी।।18.35।। PADACHHED यया, स्वप्नम्‌, भयम्‌, शोकम्‌, विषादम्‌, मदम्_एव, च,न, विमुञ्चति, दुर्मेधा:, धृति:, सा, पार्थ, तामसी ॥ ३५ ॥ ANAVYA (हे) पार्थ! दुर्मेधा: यया (धृत्या) स्वप्नं भयं शोकं चविषादम् (च) मदम्‌ एव न विमुञ्चति सा धृति: तामसी (वर्तते)। ANAVYA-INLINE-GLOSS (हे) पार्थ! [हे…

Chapter-9_1.5 SHLOKA न च मत्स्थानि भूतानि पश्य मे योगमैश्वरम्।भूतभृन्न च भूतस्थो ममात्मा भूतभावनः।।9.5।। PADACHHED न, च, मत्स्थानि, भूतानि, पश्य, मे, योगम्_ऐश्वरम्‌,भूत-भृत्_न, च, भूत-स्थ:, मम_आत्मा, भूत-भावन: ॥ ५ ॥ ANAVYA (तानि) भूतानि मत्स्थानि न (वर्तन्ते), (किंतु) मे ऐश्वरं योगं पश्य; भूतभृत्‌च भूतभावन: च मम आत्मा (वस्तुतः) भूतस्थ: न (वर्तते)। ANAVYA-INLINE-GLOSS (तानि) भूतानि [(वे) सब भूत], मत्स्थानि…

Chapter-18_1.1 SHLOKA अर्जुन उवाच –संन्यासस्य महाबाहो तत्त्वमिच्छामि वेदितुम्।त्यागस्य च हृषीकेश पृथक्केशिनिषूदन।।18.1।। PADACHHED अर्जुन उवाच –सन्न्यासस्य, महाबाहो, तत्त्वम्_इच्छामि, वेदितुम्‌,त्यागस्य, च, हृषीकेश, पृथक्_केशिनिषूदन ॥ १ ॥ ANAVYA अर्जुन उवाच –(हे) महाबाहो! (हे) हृषीकेश! (हे) केशिनिषूदन! (अहम्) सन्न्यासस्य चत्यागस्य तत्त्वं पृथक् वेदितुम्‌ इच्छामि। ANAVYA-INLINE-GLOSS अर्जुन उवाच – [अर्जुन ने कहा -], (हे) महाबाहो! [हे महाबाहो!], (हे) हृषीकेश! [हे…

Chapter-2_2.17 SHLOKA अविनाशि तु तद्विद्धि येन सर्वमिदं ततम्।विनाशमव्ययस्यास्य न कश्चित् कर्तुमर्हति।।2.17।। PADACHHED अविनाशि, तु, तत्_विद्धि, येन, सर्वम्_इदम्‌, ततम्‌,विनाशम्_अव्ययस्य_अस्य, न, कश्चित्‌, कर्तुम्_अर्हति ॥ १७ ॥ ANAVYA अविनाशि तु (त्वम्) तत् विद्धि येन इदं सर्वं (जगत्)ततम्‌ । अस्य अव्ययस्य विनाशं कर्तुं कश्चित्‌ न अर्हति। ANAVYA-INLINE-GLOSS अविनाशि [नाशरहित], तु (त्वम्) [तो (तुम)], तत् [उसको], विद्धि [जानो], येन [जिससे],…

Chapter-1_1.34 SHLOKA आचार्याः पितरः पुत्रास्तथैव च पितामहाः।मातुलाः श्वशुराः पौत्राः श्यालाः सम्बन्धिनस्तथा।।1.34।। PADACHHED आचार्या:, पितर:, पुत्रा:_तथा_एव, च, पितामहा:,मातुला:, श्वशुरा:, पौत्रा:, श्याला:, सम्बन्धिन:_तथा ॥ ३४ ॥ ANAVYA आचार्या: पितर: पुत्रा: च तथा एव पितामहा: मातुला:श्वशुरा: पौत्रा: श्याला: तथा सम्बन्धिन: (अपि) (सन्ति)। ANAVYA-INLINE-GLOSS आचार्या: [गुरुजन], पितर: [ताऊ-चाचे,], पुत्रा: [लड़के], च [और], तथा एव [उसी प्रकार], पितामहा: [दादे,], मातुला:…

Chapter-9_1.2 SHLOKA राजविद्या राजगुह्यं पवित्रमिदमुत्तमम्।प्रत्यक्षावगमं धर्म्यं सुसुखं कर्तुमव्ययम्।।9.2।। PADACHHED राज-विद्या, राज-गुह्यम्‌, पवित्रम्_इदम्_उत्तमम्‌,प्रत्यक्षावगमम्‌, धर्म्यम्‌, सुसुखम्‌, कर्तुम्_अव्ययम्‌ ॥ २ ॥ ANAVYA इदं (ज्ञानम्) राजविद्या राजगुह्मं पवित्रम् उत्तमंप्रत्यक्षावगमं धर्म्यं कर्तुं सुसुखम्‌ अव्ययम्‌ (च) (वर्तते)। ANAVYA-INLINE-GLOSS इदम् (ज्ञानम्) [यह ((विज्ञान सहित)) ज्ञान)], राजविद्या [सब विद्याओं का राजा,], राजगुह्मम् [सब गोपनीयों का राजा,], पवित्रम् [अति पवित्र,], उत्तमम् [अति उत्तम,],प्रत्यक्षावगमम् [प्रत्यक्ष…