Chapter-6_6.38 SHLOKA कच्चिन्नोभयविभ्रष्टश्छिन्नाभ्रमिव नश्यति।अप्रतिष्ठो महाबाहो विमूढो ब्रह्मणः पथि।।6.38।। PADACHHED कच्चित्_न_उभय-विभ्रष्ट:_छिन्नाभ्रम्_इव, नश्यति,अप्रतिष्ठ:, महाबाहो, विमूढ:, ब्रह्मण:, पथि ॥ ३८ ॥ ANAVYA (हे) महाबाहो! कच्चित्‌ ब्रह्मण: पथि विमूढः (च) अप्रतिष्ठ: (पुरुषः)छिन्नाभ्रम् इव उभयविभ्रष्ट: न नश्यति। ANAVYA-INLINE-GLOSS (हे) महाबाहो! [हे महाबाहो!], कच्चित् [क्या (वह)], ब्रह्मण: [भगवत्प्राप्ति के], पथि [मार्ग में], विमूढः (च) [मोहित (और)], अप्रतिष्ठ: (पुरुषः) [आश्रयरहित (पुरुष)],छिन्नाभ्रम् [छिन्न-भिन्न…

Chapter-8_1.18 SHLOKA अव्यक्ताद्व्यक्तयः सर्वाः प्रभवन्त्यहरागमे।रात्र्यागमे प्रलीयन्ते तत्रैवाव्यक्तसंज्ञके।।8.18।। PADACHHED अव्यक्तात्_व्यक्तय:, सर्वा:, प्रभवन्ति_अहरागमे,रात्र्यागमे, प्रलीयन्ते, तत्र_एव_अव्यक्त-सञ्ज्ञके ॥ १८ ॥ ANAVYA सर्वा: व्यक्तय: अहरागमे अव्यक्तात्‌ प्रभवन्ति, (च)रात्र्यागमे तत्र अव्यक्तसंज्ञके एव प्रलीयन्ते। ANAVYA-INLINE-GLOSS सर्वा: [सम्पूर्ण], व्यक्तय: [चराचर जगत्], अहरागमे [((ब्रह्मा के)) दिन के प्रवेश काल में], अव्यक्तात् [अव्यक्त से अर्थात् ब्रह्मा के सूक्ष्म शरीर से], प्रभवन्ति [उत्पन्न होते हैं], {(च)…

Chapter-13_1.29 SHLOKA प्रकृत्यैव च कर्माणि क्रियमाणानि सर्वशः।यः पश्यति तथाऽऽत्मानमकर्तारं स पश्यति।।13.29।। PADACHHED प्रकृत्या_एव, च, कर्माणि, क्रियमाणानि, सर्वश:,य:, पश्यति, तथा_आत्मानम्_अकर्तारम्, स:, पश्यति ॥ २९ ॥ ANAVYA च य: कर्माणि सर्वश: प्रकृत्या एव क्रियमाणानिपश्यति तथा आत्मानम्‌ अकर्तारं पश्यति स: (एव) (पश्यति)। ANAVYA-INLINE-GLOSS च [और], य: [जो (पुरूष)], कर्माणि [(सम्पूर्ण) कर्मों को], सर्वश: [सब प्रकार से], प्रकृत्या [प्रकृति…

Chapter-1_1.12 SHLOKA तस्य संजनयन्हर्षं कुरुवृद्धः पितामहः।सिंहनादं विनद्योच्चैः शङ्खं दध्मौ प्रतापवान्।।1.12।। PADACHHED तस्य, सञ्जनयन्_हर्षम्‌, कुरु-वृद्ध:, पितामह:,सिंहनादम्‌, विनद्य_उच्चै:, शङ्खम्, दध्मौ, प्रतापवान् ‌॥ १२ ॥ ANAVYA कुरुवृद्ध: प्रतापवान्‌ पितामह: तस्य (दुर्योधनस्य हृदि) हर्षं सञ्जनयन्उच्चै: सिंहनादं विनद्य शङ्खं दध्मौ। ANAVYA-INLINE-GLOSS कुरुवृद्ध: [कौरवों में वृद्ध], प्रतापवान् [बड़े प्रतापी], पितामह: [पितामह ((भीष्म)) ने], तस्य (दुर्योधनस्य हृदि) [उस (दुर्योधन के हृदय में)],…

Chapter-7_7.4.5 SHLOKA भूमिरापोऽनलो वायुः खं मनो बुद्धिरेव च।अहङ्कार इतीयं मे भिन्ना प्रकृतिरष्टधा।।7.4।।अपरेयमितस्त्वन्यां प्रकृतिं विद्धि मे पराम्।जीवभूतां महाबाहो ययेदं धार्यते जगत्।।7.5।। PADACHHED भूमि:_आप:_अनल:, वायु:, खम्, मन:, बुद्धि:_एव, च,अहङ्कार:, इति_इयम्‌, मे, भिन्‍ना, प्रकृति:_अष्टधा ॥ ४ ॥अपरा_इयम्_इत:_तु_अन्याम्‌, प्रकृतिम्‌, विद्धि, मे, पराम्‌,जीव-भूताम्‌, महाबाहो, यया_इदम्‌, धार्यते, जगत्‌ ॥ ५ ॥ ANAVYA भूमि: आप: अनल: वायु: खं मन: बुद्धि: च अहङ्कार:…

Chapter-13_1.22 SHLOKA उपद्रष्टाऽनुमन्ता च भर्ता भोक्ता महेश्वरः।परमात्मेति चाप्युक्तो देहेऽस्मिन्पुरुषः परः।।13.22।। PADACHHED उपद्रष्टा_अनुमन्ता, च, भर्ता, भोक्ता, महेश्वर:,परमात्मा_इति, च_अपि_उक्त:, देहे_अस्मिन्_पुरुष:, पर: ॥ २२ ॥ ANAVYA अस्मिन्‌ देहे (स्थित:) अपि (अयम्) पुरुष: पर: (एव) (अस्ति), (सः एव) उपद्रष्टा च अनुमन्ता भर्ताभोक्ता महेश्वर: च परमात्मा इति उक्त:। ANAVYA-INLINE-GLOSS अस्मिन् [इस], देहे (स्थित:) अपि [देहे में (स्थित) भी], (अयम्) पुरुष:…