Chapter-7_7.10 SHLOKA बीजं मां सर्वभूतानां विद्धि पार्थ सनातनम्।बुद्धिर्बुद्धिमतामस्मि तेजस्तेजस्विनामहम्।।7.10।। PADACHHED बीजम्, माम्‌, सर्व-भूतानाम्‌, विद्धि, पार्थ, सनातनम्‌,बुद्धि:_बुद्धि-मताम्_अस्मि, तेज:_तेजस्विनाम्_अहम् ॥ १० ॥ ANAVYA (हे) पार्थ! (त्वम्) सर्वभूतानां सनातनं बीजं मां विद्धि,अहं बुद्धिमतां बुद्धि: तेजस्विनां (च) तेज: अस्मि। ANAVYA-INLINE-GLOSS (हे) पार्थ! (त्वम्) [हे अर्जुन! (तुम)], सर्वभूतानाम् [सम्पूर्ण भूतों का], सनातनम् [सनातन], बीजम् [बीज], माम् [मुझको ((ही))], विद्धि [समझो।],अहम्…

Chapter-16_1.10 SHLOKA काममाश्रित्य दुष्पूरं दम्भमानमदान्विताः।मोहाद्गृहीत्वासद्ग्राहान्प्रवर्तन्तेऽशुचिव्रताः।।16.10।। PADACHHED कामम्_आश्रित्य, दुष्पूरम्, दम्भ-मान-मदान्विता:,मोहात्_गृहीत्वा_असद्ग्राहान्_प्रवर्तन्ते_अशुचि-व्रता: ॥ १० ॥ ANAVYA (ते) दम्भमानमदान्विता: दुष्पूरं कामम्‌ आश्रित्य मोहात्‌असद्ग्राहान्‌ गृहीत्वा (च) अशुचिव्रता: (लोके) प्रवर्तन्ते। ANAVYA-INLINE-GLOSS (ते) दम्भमानमदान्विता: [(वे) दम्भ, मान और मद से युक्त ((मनुष्य))], दुष्पूरम् [किसी प्रकार भी पूर्ण न हाने वाली], कामम् [कामनाओं का], आश्रित्य [आश्रय लेकर], मोहात् [अज्ञान से],असद्ग्राहान् [मिथ्या सिद्धान्तों को],…

Chapter-11_1.30 SHLOKA लेलिह्यसे ग्रसमानः समन्ता-ल्लोकान्समग्रान्वदनैर्ज्वलद्भिः।तेजोभिरापूर्य जगत्समग्रंभासस्तवोग्राः प्रतपन्ति विष्णो।।11.30।। PADACHHED लेलिह्यसे, ग्रसमान:, समन्तात्_लोकान्_समग्रान्_वदनै:_ज्वलद्भि:, तेजोभिः_आपूर्य, जगत्_समग्रम्‌,भास:_तव_उग्रा:, प्रतपन्ति, विष्णो ॥ ३० ॥ ANAVYA (त्वम्) (तान्) समग्रान् लोकान् ज्वलद्भि: वदनै: ग्रसमान: समन्तात्‌ लेलिह्यसे। (हे) विष्णो!तव उग्रा: भास: समग्रं जगत्‌ तेजोभि: आपूर्य प्रतपन्ति । ANAVYA-INLINE-GLOSS {(त्वम्) [आप]}, (तान्) समग्रान् [(उन) सम्पूर्ण], लोकान् [लोकों को], ज्वलद्भि: [प्रज्वलित], वदनै: [मुखों द्वारा], ग्रसमान:…

Chapter-3_3.6 SHLOKA कर्मेन्द्रियाणि संयम्य य आस्ते मनसा स्मरन्।इन्द्रियार्थान्विमूढात्मा मिथ्याचारः स उच्यते।।3.6।। PADACHHED कर्मेन्द्रियाणि, संयम्य, य:, आस्ते, मनसा, स्मरन्‌,इन्द्रियार्थान्_विमूढात्मा, मिथ्याचार:, स:, उच्यते ॥ ६ ॥ ANAVYA यः विमूढात्मा (पुरुषः) कर्मेन्द्रियाणि (हठात्) संयम्य मनसा (तान्)इन्दियाथार्न् स्मरन् आस्ते स: मिथ्याचार: उच्यते। ANAVYA-INLINE-GLOSS यः [जो], विमूढात्मा (पुरुषः) [मूढ़बुद्धि (मनुष्य)], कर्मेन्द्रियाणि (हठात्) [समस्त इन्द्रियों को (हठपूर्वक ((ऊपर से))], संयम्य [रोककर],…

Chapter-8_1.10 SHLOKA प्रयाणकाले मनसाऽचलेनभक्त्या युक्तो योगबलेन चैव।भ्रुवोर्मध्ये प्राणमावेश्य सम्यक्स तं परं पुरुषमुपैति दिव्यम्।।8.10।। PADACHHED प्रयाण-काले, मनसा_अचलेन, भक्त्या, युक्त:, योग-बलेन,च_एव, भ्रुवो:_मध्ये, प्राणम्_आवेश्य, सम्यक्, स:, तम्‌,परम्, पुरुषम्_उपैति, दिव्यम्‌ ॥ १० ॥ ANAVYA स: भक्‍त्या युक्त: (पुरुषः) प्रयाणकाले (अपि) योगबलेन भ्रुवो: मध्ये प्राणं सम्यक्आवेश्य च अचलेन मनसा (स्मरन्) तं दिव्यं परं पुरुषम् एव उपैति। ANAVYA-INLINE-GLOSS स: [वह], भक्त्या…

Chapter-18_1.41 SHLOKA ब्राह्मणक्षत्रियविशां शूद्राणां च परंतप।कर्माणि प्रविभक्तानि स्वभावप्रभवैर्गुणैः।।18.41।। PADACHHED ब्राह्मण-क्षत्रिय-विशाम्‌, शूद्राणाम्‌, च, परन्तप,कर्माणि, प्रविभक्तानि, स्वभाव-प्रभवै:_गुणै: ॥ ४१ ॥ ANAVYA (हे) परन्तप! ब्राह्मणक्षत्रियविशां च शूद्राणांकर्माणि स्वभावप्रभवै: गुणै: प्रविभक्तानि। ANAVYA-INLINE-GLOSS (हे) परन्तप! [हे परन्तप!], ब्राह्मणक्षत्रियविशाम् [ब्राह्मण, क्षत्रिय और वैश्यों के], च [तथा], शूद्राणाम् [शूद्रों के],कर्माणि [कर्म], स्वभावप्रभवै: [स्वभाव से उत्पन्न], गुणै: [गुणों के द्वारा], प्रविभक्तानि [विभक्त किये…