Chapter-14_1.1 SHLOKA श्रीभगवानुवाच –परं भूयः प्रवक्ष्यामि ज्ञानानां ज्ञानमुत्तमम्।यज्ज्ञात्वा मुनयः सर्वे परां सिद्धिमितो गताः।।14.1।। PADACHHED श्रीभगवान् उवाच –परम्‌, भूय:, प्रवक्ष्यामि, ज्ञानानाम्‌, ज्ञानम्_उत्तमम्‌,यत्_ज्ञात्वा, मुनय:, सर्वे, पराम्‌, सिद्धिम्_इत:, गता: ॥ १ ॥ ANAVYA श्रीभगवान् उवाच –ज्ञानानाम्‌ (अपि) उत्तमम्‌ (तत्) परं ज्ञानं (अहम्) भूय: प्रवक्ष्यामि यत्‌ ज्ञात्वासर्वे मुनय: इत: परां सिद्धिं गता:। ANAVYA-INLINE-GLOSS श्रीभगवान् उवाच –श्रीभगवान् उवाच – [श्री…

Chapter-3_3.5 SHLOKA न हि कश्चित्क्षणमपि जातु तिष्ठत्यकर्मकृत्।कार्यते ह्यवशः कर्म सर्वः प्रकृतिजैर्गुणैः।।3.5।। PADACHHED न, हि, कश्चित्_क्षणम्_अपि, जातु, तिष्ठति_अकर्म-कृत्‌,कार्यते, हि_अवश:, कर्म, सर्व:, प्रकृति-जै:_गुणै: ॥ ५ ॥ ANAVYA हि कश्चित् (पुरुषः) जातु क्षणम् अपि अकर्मकृत् न तिष्ठति हिसर्व: (पुरुषजातिः) प्रकृतिजै: गुणै: अवशः कर्म कार्यते। ANAVYA-INLINE-GLOSS हि [निःसन्देह], कश्वित् (पुरुषः) [कोई भी (मनुष्य)], जातु [किसी भी काल में], क्षणम्…

Chapter-11_1.45 SHLOKA अदृष्टपूर्वं हृषितोऽस्मि दृष्ट्वाभयेन च प्रव्यथितं मनो मे।तदेव मे दर्शय देवरूपंप्रसीद देवेश जगन्निवास।।11.45।। PADACHHED अदृष्ट-पूर्वम्, हृषित:_अस्मि, दृष्ट्वा, भयेन, च, प्रव्यथितम्‌, मन:_मे,तत्_एव, मे, दर्शय, देव-रूपम्‌, प्रसीद, देवेश, जगन्निवास ॥ ४५ ॥ ANAVYA (अहम्) अदृष्टपूर्वं दृष्ट्वा हृषित: अस्मि च मे मन: भयेनप्रव्यथितम् (अतः) (त्वम्) तत् देवरूपम्‌ एव मे दर्शय; (हे) देवेश! (हे) जगन्निवास! प्रसीद । ANAVYA-INLINE-GLOSS…

Chapter-13_1.29 SHLOKA प्रकृत्यैव च कर्माणि क्रियमाणानि सर्वशः।यः पश्यति तथाऽऽत्मानमकर्तारं स पश्यति।।13.29।। PADACHHED प्रकृत्या_एव, च, कर्माणि, क्रियमाणानि, सर्वश:,य:, पश्यति, तथा_आत्मानम्_अकर्तारम्, स:, पश्यति ॥ २९ ॥ ANAVYA च य: कर्माणि सर्वश: प्रकृत्या एव क्रियमाणानिपश्यति तथा आत्मानम्‌ अकर्तारं पश्यति स: (एव) (पश्यति)। ANAVYA-INLINE-GLOSS च [और], य: [जो (पुरूष)], कर्माणि [(सम्पूर्ण) कर्मों को], सर्वश: [सब प्रकार से], प्रकृत्या [प्रकृति…

Chapter-18_1.25 SHLOKA अनुबन्धं क्षयं हिंसामनपेक्ष्य च पौरुषम्।मोहादारभ्यते कर्म यत्तत्तामसमुच्यते।।18.25।। PADACHHED अनुबन्धम्‌, क्षयम्‌, हिंसाम्_अनपेक्ष्य, च, पौरुषम्‌,मोहात्_आरभ्यते, कर्म, यत्_तत्_तामसम्_उच्यते ॥ २५ ॥ ANAVYA यत्‌ कर्म अनुबन्धं क्षयं हिंसां च पौरुषम्‌अनपेक्ष्य मोहात्‌ आरभ्यते तत्‌ (कर्म) तामसम्‌ उच्यते। ANAVYA-INLINE-GLOSS यत् [जो], कर्म [कर्म], अनुबन्धम् [परिणाम,], क्षयम् [हानि,], हिंसाम् [हिंसा], च [और], पौरुषम् [सामर्थ्य को],अनपेक्ष्य [न विचारकर], मोहात् [((केवल)) अज्ञान…

Chapter-8_1.17 SHLOKA सहस्रयुगपर्यन्तमहर्यद्ब्रह्मणो विदुः।रात्रिं युगसहस्रान्तां तेऽहोरात्रविदो जनाः।।8.17।। PADACHHED सहस्त्र-युग-पर्यन्तम्_अह:_यत्_ब्रह्मण:, विदु:,रात्रिम्, युग-सहस्त्रान्ताम्‌, ते_अहो-रात्र-विद:, जना: ॥ १७ ॥ ANAVYA ब्रह्मण: यत्‌ अह: (अस्ति), सहस्त्रयुगपर्यन्तं रात्रिं (च) युगसहस्त्रान्तां(ये) विदु:, ते जना: अहोरात्रविद: (सन्ति)। ANAVYA-INLINE-GLOSS ब्रह्मण: [ब्रह्मा का], यत् [जो], अह: (अस्ति) [एक दिन है, ((उसको))], सहस्त्रयुगपर्यन्तम् [एक हजार चतुर्युगी तक की अवधि वाला], (च) रात्रिम् [(और) रात्रि को…