Chapter-2_2.60 SHLOKA यततो ह्यपि कौन्तेय पुरुषस्य विपश्चितः।इन्द्रियाणि प्रमाथीनि हरन्ति प्रसभं मनः।।2.60।। PADACHHED यतत:, हि_अपि, कौन्तेय, पुरुषस्य, विपश्चित:,इन्द्रियाणि, प्रमाथीनि, हरन्ति, प्रसभम्, मन: ॥ ६० ॥ ANAVYA (हे) कौन्तेय! हि प्रमाथीनि इन्द्रियाणियतत: विपश्चित: पुरुषस्य मन: अपि प्रसभं हरन्ति। ANAVYA-INLINE-GLOSS (हे) कौन्तेय! [हे अर्जुन!], हि [इस कारण अर्थात् आसक्ति का नाश न होने के कारण], प्रमाथीनि [((ये)) प्रमथन-स्वभाव…

Chapter-14_1.22 SHLOKA श्रीभगवानुवाच –प्रकाशं च प्रवृत्तिं च मोहमेव च पाण्डव।न द्वेष्टि सम्प्रवृत्तानि न निवृत्तानि काङ्क्षति।।14.22।। PADACHHED श्रीभगवान् उवाच –प्रकाशम्‌, च, प्रवृत्तिम्, च, मोहम्_एव, च, पाण्डव,न, द्वेष्टि, सम्प्रवृत्तानि, न, निवृत्तानि, काङ्क्षति ॥ २२ ॥ ANAVYA श्रीभगवान् उवाच –(हे) पाण्डव! (यः) प्रकाशं च प्रवृत्तिं च मोहम्एव न (तु) सम्प्रवृत्तानि द्वेष्टि च न निवृत्तानि काङ्क्षति। ANAVYA-INLINE-GLOSS श्रीभगवान् उवाच…

Chapter-18_1.64 SHLOKA सर्वगुह्यतमं भूयः श्रृणु मे परमं वचः।इष्टोऽसि मे दृढमिति ततो वक्ष्यामि ते हितम्।।18.64।। PADACHHED सर्व-गुह्यतमम्‌, भूय:, शृणु, मे, परमम्‌, वच:,इष्ट:_असि, मे, दृढम्_इति, तत:, वक्ष्यामि, ते, हितम् ॥ ६४ ॥ ANAVYA सर्वगुह्यतमं मे परमं वच: (त्वम्) भूय: शृणु;(त्वम्) मे दृढम्‌ इष्ट: असि, तत: इति हितं (अहम्) ते वक्ष्यामि। ANAVYA-INLINE-GLOSS सर्वगुह्यतमम् [सम्पूर्ण गोपनीयों से अति गोपनीय],…

Chapter-2_2.2 SHLOKA श्री भगवानुवाच –कुतस्त्वा कश्मलमिदं विषमे समुपस्थितम्।अनार्यजुष्टमस्वर्ग्यमकीर्तिकरमर्जुन।।2.2।। PADACHHED श्री भगवान् उवाच –कुत:_त्वा, कश्मलम्_इदम्‌, विषमे, समुपस्थितम्‌,अनार्यजुष्टम्_अस्वर्ग्यम्_अकीर्तिकरम्_अर्जुन ॥ २ ॥ ANAVYA श्री भगवान् उवाच –(हे) अर्जुन! त्वा विषमे इदं कश्मलं कुतः समुपस्थितम्?(यत:) अनार्य-जुष्टम्‌ अस्वर्ग्यम्‌ अकीर्ति-करम्‌ (एव अस्ति)। ANAVYA-INLINE-GLOSS श्री भगवान् उवाच – [श्री भगवान् ने कहा -] (हे) अर्जुन! [(हे) अर्जुन!], त्वा [तुझे (इस)], विषमे [असमय…

Chapter-18_1.58 SHLOKA मच्चित्तः सर्वदुर्गाणि मत्प्रसादात्तरिष्यसि।अथ चेत्त्वमहङ्कारान्न श्रोष्यसि विनङ्क्ष्यसि।।18.58।। PADACHHED मच्चित्त:, सर्व-दुर्गाणि, मत्प्रसादात्_तरिष्यसि,अथ, चेत्_त्वम्_अहङ्कारात्_न, श्रोष्यसि, विनङ्क्ष्यसि ॥ ५८ ॥ ANAVYA मच्चित्त: त्वं मत्प्रसादात्‌ सर्वदुर्गाणि तरिष्यसि अथचेत्‌ अहङ्कारात्‌ न श्रोष्यसि (तर्हि) विनङ्क्ष्यसि। ANAVYA-INLINE-GLOSS मच्चित्त: [((उपर्युक्त प्रकार से)) मुझमें चित्त वाला होकर], त्वम् [तुम], मत्प्रसादात् [मेरी कृपा से], सर्वदुर्गाणि [समस्त संकटों को ((अनायास ही))], तरिष्यसि [पार कर जाओगे],…

Chapter-15_1.5 SHLOKA निर्मानमोहा जितसङ्गदोषाअध्यात्मनित्या विनिवृत्तकामाः।द्वन्द्वैर्विमुक्ताः सुखदुःखसंज्ञै-र्गच्छन्त्यमूढाः पदमव्ययं तत्।।15.5।। PADACHHED निर्मान-मोहा:, जित-सङ्ग-दोषा:, अध्यात्म-नित्या:,विनिवृत्त-कामा:, द्वन्द्वैः_विमुक्ता:,सुख-दु:ख-सञ्ज्ञै:_गच्छन्ति_अमूढा:, पदम्_अव्ययम्‌, तत् ॥ ५ ॥ ANAVYA निर्मानमोहाः जितसङ्गदोषा: अध्यात्मनित्या: (च) विनिवृत्तकामा: (ते) सुखदु:खसञ्ज्ञै:द्वन्द्वै: विमुक्ता: अमूढा: तत् अव्ययं पदं गच्छन्ति। ANAVYA-INLINE-GLOSS निर्मानमोहाः [जिनका मान और मोह नष्ट हो गया है,], जितसङ्गदोषा: [जिन्होंने आसक्तिरूप दोष को जीत लिया है,], अध्यात्मनित्या: (च) [जिनकी परमात्मा के…