Chapter-2_2.46 SHLOKA यावानर्थ उदपाने सर्वतः संप्लुतोदके।तावान्सर्वेषु वेदेषु ब्राह्मणस्य विजानतः।।2.46।। PADACHHED यावान्_अर्थ:, उदपाने, सर्वत:, सम्प्लुतोदके,तावान्_सर्वेषु, वेदेषु, ब्राह्मणस्य, विजानत: ॥ ४६ ॥ ANAVYA सर्वत: सम्प्लुतोदके (प्राप्ते सति) उदपाने (जनस्य) यावान्‌ अर्थ:(भवति), (ब्रह्मणं) विजानत: ब्राह्मणस्य सर्वेषु वेदेषु तावान्‌ (अर्थः भवति)। ANAVYA-INLINE-GLOSS सर्वत: [सब ओर से], सम्प्लुतोदके [परिपूर्ण जलाशय के], {(प्राप्ते सति) [प्राप्त हो जाने पर]}, उदपाने [छोटे जलाशय…

Chapter-13_1.16 SHLOKA अविभक्तं च भूतेषु विभक्तमिव च स्थितम्।भूतभर्तृ च तज्ज्ञेयं ग्रसिष्णु प्रभविष्णु च।।13.16।। PADACHHED अविभक्तम्‌, च, भूतेषु, विभक्तम्_इव, च, स्थितम्‌,भूत-भर्तृ, च, तत्_ज्ञेयम्‌, ग्रसिष्णु, प्रभविष्णु, च ॥ १६ ॥ ANAVYA (तत्) अविभक्तं च भूतेषु विभक्तम् इव स्थितम् (प्रतीयते) चतत्‌ ज्ञेयं भूतभर्तृ च ग्रसिष्णु च प्रभविष्णु (वर्तते)। ANAVYA-INLINE-GLOSS (तत्) अविभक्तम् [(वह) ((परमात्मा)) विभाग रहित ((एक रूप से…

Chapter-3_3.31 SHLOKA ये मे मतमिदं नित्यमनुतिष्ठन्ति मानवाः।श्रद्धावन्तोऽनसूयन्तो मुच्यन्ते तेऽपि कर्मभिः।।3.31।। PADACHHED ये, मे, मतम्_इदम्‌, नित्यम्_अनुतिष्ठन्ति, मानवा:,श्रद्धावन्त:_अनसूयन्त:, मुच्यन्ते, ते_अपि, कर्मभि: ॥ ३१ ॥ ANAVYA ये मानवा अनसूयन्त: श्रद्धावन्त: (च) (भूत्वा) मे इदंमतं नित्यम् अनुतिष्ठन्ति ते अपि (सर्व-) कर्मभि: मुच्यन्ते। ANAVYA-INLINE-GLOSS ये [जो ((कोई))], मानवा: [मनुष्य], अनसूयन्त: [पराए गुण में दोष न देखनेवाला], श्रद्धावन्त: (च ) भूत्वा)…

Chapter-4_4.25 SHLOKA दैवमेवापरे यज्ञं योगिनः पर्युपासते।ब्रह्माग्नावपरे यज्ञं यज्ञेनैवोपजुह्वति।।4.25।। PADACHHED दैवम्_एव_अपरे, यज्ञम्‌, योगिन:, पर्युपासते,ब्रह्माग्नौ_अपरे, यज्ञम्, यज्ञेन_एव_उपजुह्नति ॥ २५ ॥ ANAVYA अपरे योगिन: दैवं यज्ञम् एव पर्युपासते (च)अपरे ब्रह्माग्नौ यज्ञेन एव यज्ञम् उपजुह्नति। ANAVYA-INLINE-GLOSS अपरे [दूसरे], योगिन: [योगीजन], दैवम् [देवताओं के ((पूजन रूप))], यज्ञम् [यज्ञ का], एव [ही], पर्युपासते (च) [भलीभाँति अनुष्ठान किया करते हैं और],अपरे [अन्य…

Chapter-1_1.27.28 SHLOKA तान्समीक्ष्य स कौन्तेयः सर्वान्बन्धूनवस्थितान्।।1.27.2।।कृपया परयाऽऽविष्टो विषीदन्निदमब्रवीत्।।1.28.1।। PADACHHED तान्_समीक्ष्य, स:, कौन्तेय:, सर्वान्_बन्धून्_अवस्थितान्‌, ॥ २७ ॥कृपया, परया_आविष्ट:, विषीदन्_इदम्_अब्रवीत् ॥२८.१॥ ANAVYA तान्‌ अवस्थितान्‌ सर्वान्‌ बन्धून् समीक्ष्य स: कौन्तेय:परया कृपया आविष्ट: विषीदन्‌ इदम्‌ (वचनम्) अब्रवीत्‌। ANAVYA-INLINE-GLOSS तान् [उन], अवस्थितान् [उपस्थित], सर्वान् [सम्पूर्ण], बन्धून् [बन्धुओं को], समीक्ष्य [देखकर], स: [वे], कौन्तेय: [कुन्ती के पुत्र ((अर्जुन))],परया [अत्यन्त], कृपया [करुणा…

Chapter-13_1.8 SHLOKA इन्द्रियार्थेषु वैराग्यमनहङ्कार एव च।जन्ममृत्युजराव्याधिदुःखदोषानुदर्शनम्।।13.8।। PADACHHED इन्द्रियार्थेषु, वैराग्यम्_अनहङ्कार:, एव, च,जन्म-मृत्यु-जरा-व्याधि-दु:ख-दोषानुदर्शनम्‌ ॥ ८ ॥ ANAVYA इन्द्रियार्थेषु वैराग्यं चअनहङ्कार: एव जन्ममृत्युजराव्याधिदु:खदोषानुदर्शनम्‌। ANAVYA-INLINE-GLOSS इन्द्रियार्थेषु [इन्द्रियों के ((शब्दादि)) विषयों में], वैराग्यम् [आसक्ति का अभाव], च [और],अनहङ्कार: एव [अहंकार का भी अभाव], जन्ममृत्युजराव्याधिदु:खदोषानुदर्शनम् [जन्म, मृत्यु, जरा और रोग आदि में दु:ख और दोषों का बार-बार विचार करना-], ANUVAAD इन्द्रियों…