Chapter-11_1.39 SHLOKA वायुर्यमोऽग्निर्वरुणः शशाङ्कःप्रजापतिस्त्वं प्रपितामहश्च।नमो नमस्तेऽस्तु सहस्रकृत्वःपुनश्च भूयोऽपि नमो नमस्ते।।11.39।। PADACHHED वायु:_यम:_अग्नि:_वरुण:, शशाङ्क:, प्रजापति:_त्वम्‌, प्रपितामह:_च, नम:, नम:_ते_अस्तु, सहस्त्र-कृत्व:,पुन:_च, भूय:_अपि, नम:, नम:_ते ॥ ३९ ॥ ANAVYA त्वं वायु: यम: अग्नि: वरुण: शशाङ्क: प्रजापति: च प्रपितामह: (असि)ते सहस्त्रकृत्व: नम:, नम: अस्तु; ते भूय: अपि पुन: च नम:, नम:। ANAVYA-INLINE-GLOSS त्वम् [आप], वायु: [वायु,], यम: [यमराज,], अग्नि: [अग्नि,],…

Chapter-5_5.8.9 SHLOKA नैव किंचित्करोमीति युक्तो मन्येत तत्त्ववित्।पश्यञ्श्रृणवन्स्पृशञ्जिघ्रन्नश्नन्गच्छन्स्वपञ्श्वसन्।।5.8।।प्रलपन्विसृजन्गृह्णन्नुन्मिषन्निमिषन्नपि।इन्द्रियाणीन्द्रियार्थेषु वर्तन्त इति धारयन्।।5.9।। PADACHHED न_एव, किञ्चित्_करोमि_इति, युक्त:, मन्येत, तत्त्व-वित्‌,पश्यन्_शृण्वन्_स्पृशन्_जिघ्रन्_अश्नन्_गच्छन्_स्वपन्_श्वसन्‌,प्रलपन्_विसृजन्_गृह्णन्_उन्मिषन्_निमिषन्_अपि,इन्द्रियाणि_इन्द्रियार्थेषु, वर्तन्ते, इति, धारयन्‌ ॥ ८-९ ॥ ANAVYA तत्त्ववित्‌ युक्तः (तु) पश्यन्‌ शृण्वन्‌ स्पृशन्‌ जिघ्रन्‌ अश्नन्‌ गच्छन्‌ स्वपन्‌ श्वसन् प्रलपन्‌ विसृजन्‌ गृह्णन्(नेत्रे) उन्मिषन्‌ निमिषन्‌ (च) अपि इन्द्रियाणि इन्द्रियार्थेषु वर्तन्ते इति धारयन्‌ एव इति मन्येत (यत्) (अहम्) किंचित् न करोमि। ANAVYA-INLINE-GLOSS…

Chapter-2_2.52 SHLOKA यदा ते मोहकलिलं बुद्धिर्व्यतितरिष्यति।तदा गन्तासि निर्वेदं श्रोतव्यस्य श्रुतस्य च।।2.52।। PADACHHED यदा, ते, मोह-कलिलम्‌, बुद्धि:_व्यतितरिष्यति,तदा, गन्तासि, निर्वेदम्‌, श्रोतव्यस्य, श्रुतस्य, च ॥ ५२ ॥ ANAVYA यदा ते बुद्धि: मोहकलिलं व्यतितरिष्यति तदा (त्वम्)श्रुतस्य च श्रोतव्यस्य निर्वेदं गन्तासि। ANAVYA-INLINE-GLOSS यदा [जिस काल में], ते [तुम्हारी], बुद्धि: [बुद्धि], मोहकलिलम् [मोहरूप दलदल को], व्यतितरिष्यति [भली-भाँति पार कर जायेगी,], तदा…

Chapter-16_1.11 SHLOKA चिन्तामपरिमेयां च प्रलयान्तामुपाश्रिताः।कामोपभोगपरमा एतावदिति निश्चिताः।।16.11।। PADACHHED चिन्ताम्_अपरिमेयाम्‌, च, प्रलयान्ताम्_उपाश्रिता:,कामोपभोग-परमा:, एतावत्_इति, निश्चिता: ॥ ११ ॥ ANAVYA (अपि च) (ते) प्रलयान्ताम्‌ अपरिमेयां चिन्ताम्‌ उपाश्रिता:कामोपभोगपरमा: च एतावत्‌ (सुखम्) इति निश्चिता:। ANAVYA-INLINE-GLOSS (अपि च) (ते) प्रलयान्ताम् [(तथा) (वे) मृत्यु पर्यन्त रहने वाली], अपरिमेयाम् [असंख्य], चिन्ताम् [चिन्ताओं का], उपाश्रिता: [आश्रय लेने वाले,],कामोपभोगपरमा: [विषय भोगों के भोगने में तत्पर…

Chapter-7_7.23 SHLOKA अन्तवत्तु फलं तेषां तद्भवत्यल्पमेधसाम्।देवान्देवयजो यान्ति मद्भक्ता यान्ति मामपि।।7.23।। PADACHHED अन्तवत्_तु, फलम्‌, तेषाम्‌, तत्_भवति_अल्प-मेधसाम्‌,देवान्_देवयज:, यान्ति, मद्भक्ता:, यान्ति, माम्_अपि ॥ २३ ॥ ANAVYA तु तेषाम्‌ अल्पमेधसां तत्‌ फलम्‌ अन्तवत्‌ भवति, (ते च) देवयज:देवान्‌ यान्ति, मद्भक्ता: (च) माम् अपि यान्ति। ANAVYA-INLINE-GLOSS तु [परंतु], तेषाम् [उन], अल्पमेधसाम् [अल्प बुद्धि वालों का], तत् [वह], फलम् [फल], अन्तवत् [नाशवान्…

Chapter-18_1.63 SHLOKA इति ते ज्ञानमाख्यातं गुह्याद्गुह्यतरं मया।विमृश्यैतदशेषेण यथेच्छसि तथा कुरु।।18.63।। PADACHHED इति, ते, ज्ञानम्_आख्यातम्‌, गुह्यात्_गुह्यतरम्‌, मया,विमृश्य_एतत्_अशेषेण, यथा_इच्छसि, तथा, कुरु ॥ ६३ ॥ ANAVYA इति (इदम्) गुह्यात्‌ गुह्यतरं ज्ञानं मया ते आख्यातम्;एतत्‌ अशेषेण विमृश्य यथा इच्छसि तथा (एव) कुरु। ANAVYA-INLINE-GLOSS इति (इदम्) [इस प्रकार (यह)], गुह्यात् [गोपनीय से ((भी))], गुह्यतरम् [अति गोपनीय], ज्ञानम् [ज्ञान], मया [मैने],…