Chapter-11_1.34 SHLOKA द्रोणं च भीष्मं च जयद्रथं चकर्णं तथाऽन्यानपि योधवीरान्।मया हतांस्त्वं जहि मा व्यथिष्ठायुध्यस्व जेतासि रणे सपत्नान्।।11.34।। PADACHHED द्रोणम्, च, भीष्मम्‌, च, जयद्रथम्‌, च, कर्णम्‌, तथा_अन्यान्_अपि, योध-वीरान्‌, मया, हतान्_त्वम्‌, जहि,मा, व्यथिष्ठा:, युध्यस्व, जेतासि, रणे, सपत्नान्‌ ॥ ३४ ॥ ANAVYA द्रोणं च भीष्मं च जयद्रथं च कर्णं तथा अन्यान् अपि मयाहतान्‌ योधवीरान् त्वं जहि; मा व्यथिष्ठा:,…

Chapter-2_2.67 SHLOKA इन्द्रियाणां हि चरतां यन्मनोऽनुविधीयते।तदस्य हरति प्रज्ञां वायुर्नावमिवाम्भसि।।2.67।। PADACHHED इन्द्रियाणाम्, हि चरताम्, यत्_मन:_अनु_विधीयते,तत्_अस्य, हरति, प्रज्ञाम्, वायुः_नावम्_इव_अम्भसि ॥ ६७ ॥ ANAVYA हि इव अम्भसि नावं वायुः हरति (तथैव) (विषयाणाम्) चरताम् इन्द्रियाणांमन: यत् अनु विधीयते तत् (इन्द्रियम्) अस्य (अयुक्तस्य) प्रज्ञां (हरति)। ANAVYA-INLINE-GLOSS हि [क्योंकि], इव [जैसे], अम्भसि [जल में ((चलने वाली))], नावम् [नौका को], वायुः [वायु],…

Chapter-14_1.11 SHLOKA सर्वद्वारेषु देहेऽस्मिन्प्रकाश उपजायते।ज्ञानं यदा तदा विद्याद्विवृद्धं सत्त्वमित्युत।।14.11।। PADACHHED सर्व-द्वारेषु, देहे_अस्मिन्_प्रकाश:, उपजायते,ज्ञानम्, यदा, तदा, विद्यात्_विवृद्धम्, सत्त्वम्_इति_उत ॥ ११ ॥ ANAVYA यदा अस्मिन्‌ देहे (च) सर्वद्वारेषु प्रकाश: (च)ज्ञानम् उपजायते तदा इति विद्यात् उत सत्त्वं विवृद्धम्। ANAVYA-INLINE-GLOSS यदा [जिस समय], अस्मिन् [इस], देहे (च) [देह में (तथा)], सर्वद्वारेषु [अन्त:करण और इन्द्रियों में], प्रकाश: (च) [चेतनता (और)],ज्ञानम्…

Chapter-2_2.25 SHLOKA अव्यक्तोऽयमचिन्त्योऽयमविकार्योऽयमुच्यते।तस्मादेवं विदित्वैनं नानुशोचितुमर्हसि।।2.25।। PADACHHED अव्यक्त:_अयम्_अचिन्त्य:_अयम्_अविकार्य:_अयम्_उच्यते,तस्मात्_एवम्‌, विदित्वा_एनम्‌, न_अनुशोचितुम्_अर्हसि ॥ २५ ॥ ANAVYA अयम्‌ (आत्मा) अव्यक्त: (अस्ति), अयम्‌ (आत्मा) अचिन्त्य: (अस्ति), अयम्‌ (आत्मा) अविकार्य: (च) उच्यते, तस्मात्‌एनम्‌ (आत्मानं) एवं विदित्वा (त्वम्) अनुशोचितुं न अर्हसि। ANAVYA-INLINE-GLOSS अयम् (आत्मा) [यह (आत्मा)], अव्यक्त: (अस्ति) [अव्यक्त है,], अयम् (आत्मा) [यह (आत्मा)], अचिन्त्य: (अस्ति) [अचिन्त्य है,], {(च) [और]}, अयम् (आत्मा)…

Chapter-10_1.29 SHLOKA अनन्तश्चास्मि नागानां वरुणो यादसामहम्।पितॄॄणामर्यमा चास्मि यमः संयमतामहम्।।10.29।। PADACHHED अनन्त:_च_अस्मि, नागानाम्‌, वरुण:, यादसाम्_अहम्‌,पितॄॄणाम्_अर्यमा, च_अस्मि, यम:, संयमताम्_अहम्‌ ॥ २९ ॥ ANAVYA अहं नागानाम् अनन्त: च यादसां वरुण: अस्मि।च पितॄणाम्‌ अर्यमा (च) संयमतां यम: अहम् अस्मि। ANAVYA-INLINE-GLOSS अहम् [मैं], नागानाम् [नागों में], अनन्त: [शेषनाग], च [और], यादसाम् [जलचरों का अधिपति], वरुण: [वरुण देवता], अस्मि [हूँ],च [और],…

Chapter-2_2.64 SHLOKA रागद्वेषवियुक्तैस्तु विषयानिन्द्रियैश्चरन्।आत्मवश्यैर्विधेयात्मा प्रसादमधिगच्छति।।2.64।। PADACHHED राग-द्वेष-वियुक्तैः_तु, विषयान्_इन्द्रियै:_चरन्,आत्म-वश्यै:_विधेयात्मा, प्रसादम्_अधिगच्छति ॥ ६४ ॥ ANAVYA तु विधेयात्मा (साधकः) आत्मवश्यै: रागद्वेषवियुक्तैः इन्द्रियै:विषयान् चरन् (अंतःकरणस्य) प्रसादम् अधिगच्छति। ANAVYA-INLINE-GLOSS तु [परन्तु], विधेयात्मा [अपने अधीन किये हुए अन्तःकरण वाला], {(साधक:) [साधक]}, आत्मवश्यै: [अपने वश में की हुई], रागद्वेषवियुक्तैः [राग-द्वेष से रहित], इन्द्रियै: [इन्द्रियों द्वारा],विषयान् [विषयों में], चरन् [विचरण करता हुआ], {(अंतःकरणस्य)…