Chapter-15_1.3.4 SHLOKA न रूपमस्येह तथोपलभ्यतेनान्तो न चादिर्न च संप्रतिष्ठा।अश्वत्थमेनं सुविरूढमूल-मसङ्गशस्त्रेण दृढेन छित्त्वा।।15.3।।ततः पदं तत्परिमार्गितव्यम्यस्मिन्गता न निवर्तन्ति भूयः।तमेव चाद्यं पुरुषं प्रपद्येयतः प्रवृत्तिः प्रसृता पुराणी।।15.4।। PADACHHED न, रूपम्_अस्य_इह, तथा_उपलभ्यते, न_अन्त:, न,च_आदि:_न, च, सम्प्रतिष्ठा, अश्वत्थम्_एनम्‌,सुविरूढ-मूलम्_असङ्ग-शस्त्रेण, दृढेन, छित्त्वा ॥ ३ ॥तत:, पदम्, तत्_परिमार्गितव्यम्‌, यस्मिन्_गता:, न,निवर्तन्ति, भूय:, तम्_एव्, च_आद्यम्‌, पुरुषम्‌, प्रपद्ये,यत:, प्रवृत्ति:, प्रसृता, पुराणी ॥ ४ ॥ ANAVYA अस्य रूपं…

Chapter-16_1.24 SHLOKA तस्माच्छास्त्रं प्रमाणं ते कार्याकार्यव्यवस्थितौ।ज्ञात्वा शास्त्रविधानोक्तं कर्म कर्तुमिहार्हसि।।16.24।। PADACHHED तस्मात्_शास्त्रम्, प्रमाणम्‌, ते, कार्याकार्य-व्यवस्थितौ,ज्ञात्वा, शास्त्र-विधानोक्तम्‌, कर्म, कर्तुम्_इह_अर्हसि ॥ २४ ॥ ANAVYA तस्मात्‌ ते इह कार्याकार्यव्यवस्थितौ शास्त्रम् (एव)प्रमाणम्‌ (अस्ति), (एवम्) ज्ञात्वा (त्वम्) शास्त्रविधानोक्तं कर्म (एव) कर्तुम् अर्हसि। ANAVYA-INLINE-GLOSS तस्मात् [इससे], ते [तुम्हारे लिये], इह [इस], कार्याकार्यव्यवस्थितौ [कर्तव्य और अकर्तव्य की व्यवस्था में], शास्त्रम् (एव) [शास्त्र (ही)],प्रमाणम्…

Chapter-17_1.9 SHLOKA कट्वम्ललवणात्युष्णतीक्ष्णरूक्षविदाहिनः।आहारा राजसस्येष्टा दुःखशोकामयप्रदाः।।17.9।। PADACHHED कट्वम्ल-लवणात्युष्ण-तीक्ष्ण-रूक्ष-विदाहिन:,आहारा:, राजसस्य_इष्टा:, दुःख-शोकामय-प्रदा: ॥ ९ ॥ ANAVYA कट्वम्ललवणात्युष्णतीक्ष्णरूक्षविदाहिनः (च) दुःखशोकामयप्रदा:आहारा: राजसस्य इष्टा: (भवन्ति)। ANAVYA-INLINE-GLOSS कट्वम्ललवणात्युष्णतीक्ष्णरूक्षविदाहिनः (च) [कडुवे, खट्टे, लवणयुक्त, बहुत गरम, तीखे, रूखे, दाहकारक (और)], दुःखशोकामयप्रदा: [दु:ख, चिन्ता तथा रोगों को उत्पन्न करने वाले],आहारा: [आहार अर्थात् भोजन करने के पदार्थ], राजसस्य [राजस ((पुरुष)) को], इष्टा: (भवन्ति) [प्रिय होते हैं।]…

Chapter-17_1.4 SHLOKA यजन्ते सात्त्विका देवान्यक्षरक्षांसि राजसाः।प्रेतान्भूतगणांश्चान्ये यजन्ते तामसा जनाः।।17.4।। PADACHHED यजन्ते, सात्त्विका:, देवान्_यक्ष-रक्षांसि, राजसा:,प्रेतान्_भूत-गणान्_च_अन्ये, यजन्ते, तामसा:, जना: ॥ ४ ॥ ANAVYA सात्त्विका: देवान्‌ यजन्ते, राजसा: यक्षरक्षांसि (च)अन्ये (ये) तामसा: जना: (सन्ति) (ते) प्रेतान् च भूतगणान्‌ यजन्ते। ANAVYA-INLINE-GLOSS सात्त्विका: [सात्त्विक लोग], देवान् [देवों को], यजन्ते [पूजते हैं,], राजसा: [राजस लोग], यक्षरक्षांसि (च) [यक्ष और राक्षसों को…

Chapter-13_1.30 SHLOKA यदा भूतपृथग्भावमेकस्थमनुपश्यति।तत एव च विस्तारं ब्रह्म सम्पद्यते तदा।।13.30।। PADACHHED यदा, भूत-पृथग्-भावम्_एक-स्थम्_अनुपश्यति,तत:, एव, च, विस्तारम्‌, ब्रह्म, सम्पद्यते तदा ॥ ३० ॥ ANAVYA यदा (अयं पुरुषः) भूतपृथग्भावम्‌ एकस्थं च तत:एव विस्तारम्‌ अनुपश्यति तदा (सः) ब्रह्म सम्पद्यते। ANAVYA-INLINE-GLOSS यदा (अयं पुरुषः) [जिस क्षण (यह पुरुष)], भूतपृथग्भावम् [भूतों के पृथक्-पृथक् भाव को], एकस्थम् [एक ((परमात्मा)) में ही…

Chapter-18_1.57 SHLOKA चेतसा सर्वकर्माणि मयि संन्यस्य मत्परः।बुद्धियोगमुपाश्रित्य मच्चित्तः सततं भव।।18.57।। PADACHHED चेतसा, सर्व-कर्माणि, मयि, सन्न्यस्य, मत्पर:,बुद्धि-योगम्_उपाश्रित्य, मच्चित्त:, सततम्‌, भव ॥ ५७ ॥ ANAVYA सर्वकर्माणि चेतसा मयि सन्न्यस्य (च) बुद्धियोगम्उपाश्रित्य मत्पर: (च) सततं मच्चित्त: भव। ANAVYA-INLINE-GLOSS सर्वकर्माणि [सभी कर्मों को], चेतसा [मन से], मयि [मुझमें], सन्न्यस्य (च) [अर्पण करके (तथा)], बुद्धियोगम् [समान बुद्धिरूप योग को],उपाश्रित्य [अवलम्बन…