Chapter-10_1.29 SHLOKA अनन्तश्चास्मि नागानां वरुणो यादसामहम्।पितॄॄणामर्यमा चास्मि यमः संयमतामहम्।।10.29।। PADACHHED अनन्त:_च_अस्मि, नागानाम्‌, वरुण:, यादसाम्_अहम्‌,पितॄॄणाम्_अर्यमा, च_अस्मि, यम:, संयमताम्_अहम्‌ ॥ २९ ॥ ANAVYA अहं नागानाम् अनन्त: च यादसां वरुण: अस्मि।च पितॄणाम्‌ अर्यमा (च) संयमतां यम: अहम् अस्मि। ANAVYA-INLINE-GLOSS अहम् [मैं], नागानाम् [नागों में], अनन्त: [शेषनाग], च [और], यादसाम् [जलचरों का अधिपति], वरुण: [वरुण देवता], अस्मि [हूँ],च [और],…

Chapter-3_3.26 SHLOKA न बुद्धिभेदं जनयेदज्ञानां कर्मसङ्गिनाम्।जोषयेत्सर्वकर्माणि विद्वान् युक्तः समाचरन्।।3.26।। PADACHHED न, बुद्धि-भेदम्‌, जनयेत्_अज्ञानाम्, कर्म-सङ्गिनाम्‌,जोषयेत्_सर्व-कर्माणि, विद्वान्, युक्त:, समाचरन्‌ ॥ २६ ॥ ANAVYA युक्तः विद्वान् कर्मसङ्गिनाम् अज्ञानां बुद्धिभेदंन जनयेत् (किन्तु स्वयं) सर्वकर्माणि समाचरन् जोषयेत्‌। ANAVYA-INLINE-GLOSS युक्त [((परमात्मा के स्वरूप में अटल)) स्थित हुए], विद्वान् [ज्ञानी पुरुष को ((चाहिये कि वह))], कर्मसङ्गिनाम् [((शास्त्रविहित)) कर्मो में आसक्ति वाले], अज्ञानाम्…

Chapter-16_1.22 SHLOKA एतैर्विमुक्तः कौन्तेय तमोद्वारैस्त्रिभिर्नरः।आचरत्यात्मनः श्रेयस्ततो याति परां गतिम्।।16.22।। PADACHHED एतै:_विमुक्त:, कौन्तेय, तमो-द्वारै:_त्रिभि:_नर:,आचरति_आत्मन:, श्रेय:_तत:, याति, पराम्‌, गतिम्, ॥ २२ ॥ ANAVYA (हे) कौन्तेय! एतै: त्रिभि: तमोद्वारै: विमुक्त: नर: आत्मन: श्रेयःआचरति तत: (सः) परां गतिं याति। ANAVYA-INLINE-GLOSS (हे) कौन्तेय! [हे अर्जुन!], एतै: [इन], त्रिभि: [तीनों], तमोद्वारै: [नरक के द्वारों से], विमुक्त: [मुक्त], नर: [पुरुष], आत्मन: [अपने],…

Chapter-11_1.18 SHLOKA त्वमक्षरं परमं वेदितव्यंत्वमस्य विश्वस्य परं निधानम्।त्वमव्ययः शाश्वतधर्मगोप्तासनातनस्त्वं पुरुषो मतो मे।।11.18।। PADACHHED त्वम्‌_अक्षरम्‌, परमम्‌, वेदितव्यम्‌, त्वम्_अस्य, विश्वस्य,परम्, निधानम्‌, त्वम्‌_अव्यय:, शाश्वत-धर्म-गोप्ता,सनातन:_त्वम्‌, पुरुष:, मत:, मे ॥ १८ ॥ ANAVYA त्वं (एव) वेदितव्यं परमम् अक्षरम् (असि), त्वम् (एव) अस्य विश्वस्य परं निधानम् (असि), त्वम् (एव)शाश्वतधर्मगोप्ता (असि), (च) त्वम् (एव) अव्यय: सनातन: पुरुष: (असि), (इति) मे मत: ।…

Chapter-13_1.9 SHLOKA असक्तिरनभिष्वङ्गः पुत्रदारगृहादिषु।नित्यं च समचित्तत्वमिष्टानिष्टोपपत्तिषु।।13.9।। PADACHHED असक्ति:_अनभिष्वङ्ग:, पुत्र-दार-गृहादिषु,नित्यम्‌ , च, सम-चित्तत्वम्_इष्टानिष्टोपपत्तिषु ॥ ९ ॥ ANAVYA पुत्रदारगृहादिषु असक्ति: अनभिष्वङ्ग: चइष्टानिष्टोपपत्तिषु नित्यम्‌ समचित्तत्वम्‌ – ANAVYA-INLINE-GLOSS पुत्रदारगृहादिषु [पुत्र-स्त्री-घर और धन आदि में], असक्ति: [आसक्ति का अभाव,], अनभिष्वङ्ग: [ममता का न होना], च [तथा],इष्टानिष्टोपपत्तिषु [प्रिय और अप्रिय की प्राप्ति में], नित्यम् [सदा ही], समचित्तत्वम् [चित्त का सम रहना…

Chapter-13_1.1 SHLOKA श्रीभगवानुवाच –इदं शरीरं कौन्तेय क्षेत्रमित्यभिधीयते।एतद्यो वेत्ति तं प्राहुः क्षेत्रज्ञ इति तद्विदः।।13.1।। PADACHHED श्रीभगवान् उवाच –इदम्, शरीरम्‌, कौन्तेय, क्षेत्रम्_इति_अभिधीयते,एतत्_य:, वेत्ति_तम्‌, प्राहु:, क्षेत्रज्ञ:, इति, तद्विद: ॥ १ ॥ ANAVYA श्रीभगवानुवाच –(हे) कौन्तेय! इदं शरीरं क्षेत्रम् इति अभिधीयते (च) एतत्‌य: वेत्ति तं क्षेत्रज्ञ: इति तद्विद: प्राहु: । ANAVYA-INLINE-GLOSS श्रीभगवानुवाच – [श्री भगवान् ने कहा -], (हे)…