Chapter-9_1.6 SHLOKA यथाऽऽकाशस्थितो नित्यं वायुः सर्वत्रगो महान्।तथा सर्वाणि भूतानि मत्स्थानीत्युपधारय।।9.6।। PADACHHED यथा_आकाश-स्थित:, नित्यम्‌, वायु:, सर्वत्रग:, महान्‌,तथा, सर्वाणि, भूतानि, मत्स्थानि_इति_उपधारय ॥ ६ ॥ ANAVYA यथा सर्वत्रग: महान् वायु: नित्यम् आकाशस्थित:तथा सर्वाणि भूतानि मत्स्थानि इति उपधारय। ANAVYA-INLINE-GLOSS यथा [जैसे ((आकाश से उत्पन्न))], सर्वत्रग: [सर्वत्र विचरने वाला], महान् [महान्], वायु: [वायु], नित्यम् [सदा], आकाशस्थित: [आकाश में ही स्थित…

Chapter-2_2.5 SHLOKA गुरूनहत्वा हि महानुभावान्श्रेयो भोक्तुं भैक्ष्यमपीह लोके।हत्वार्थकामांस्तु गुरूनिहैवभुञ्जीय भोगान् रुधिरप्रदिग्धान्।।2.5।। PADACHHED गुरून्_अहत्वा, हि, महानुभावान्‌, श्रेय: , भोक्तुम्‌,भैक्ष्यम्_अपि_इह, लोके, हत्वा_अर्थ-कामान्_तु,गुरून्_इह_एव, भुज्जीय, भोगान्‌, रुधिर-प्रदिग्धान्‌ ॥ ५ ॥ ANAVYA (अतः) (एतान्) महानुभावान्‌ गुरून् अहत्वा (अहं) इह लोके भैक्ष्यम् अपि भोक्तं श्रेय: (इति मन्ये) हि गुरून् हत्वा (अपि)इह रुधिरप्रदिग्धान्‌ अर्थकामान्‌ भोगान् एव तु भुज्जीय। ANAVYA-INLINE-GLOSS {(अतः) [इसलिए]}, (एतान्)…

Chapter-11_1.41.42 SHLOKA सखेति मत्वा प्रसभं यदुक्तंहे कृष्ण हे यादव हे सखेति।अजानता महिमानं तवेदंमया प्रमादात्प्रणयेन वापि।।11.41।।यच्चावहासार्थमसत्कृतोऽसिविहारशय्यासनभोजनेषु।एकोऽथवाप्यच्युत तत्समक्षंतत्क्षामये त्वामहमप्रमेयम्।।11.42।। PADACHHED सखा_इति, मत्वा, प्रसभम्‌, यत्_उक्तम्‌, हे कृष्ण,हे यादव, हे सखे_इति, अजानता, महिमानम्‌, तव_इदम्‌,मया, प्रमादात्_प्रणयेन, वा_अपि ॥ ४१ ॥यत्_च_अवहासार्थम्_असत्कृत:_असि,विहार-शय्यासन-भोजनेषु, एक:_अथवा_अपि_अच्युत,तत्समक्षम्, तत्_क्षामये, त्वाम्_अहम्_अप्रमेयम्‌ ॥ ४२ ॥ ANAVYA तव इदं महिमानम्‌ अजानता सखा इति मत्वा प्रणयेन वा प्रमादात्‌ अपि मया हे…

Chapter-2_2.36 SHLOKA अवाच्यवादांश्च बहून्वदिष्यन्ति तवाहिताः।निन्दन्तस्तव सामर्थ्यं ततो दुःखतरं नु किम्।।2.36।। PADACHHED अवाच्य-वादान्_च, बहून्_वदिष्यन्ति, तव_अहिता:,निन्‍दन्त:_तव, सामर्थ्यम्, तत:, दुःख-तरम्‌, नु, किम्‌ ॥ ३६ ॥ ANAVYA तव अहिता: तव सामर्थ्यं निन्दन्त: (त्वां)बहून् अवाच्यवादान्‌ च वदिष्यन्ति, तत: दु:खतरं नु किम्। ANAVYA-INLINE-GLOSS तव [तुम्हारे], अहिता: [वैरी लोग], तव [तुम्हारे], सामर्थ्यम् [सामर्थ्य की], निन्दन्त: [निन्दा करते हुए], {(त्वां) [तुमको]},बहून् [बहुत से],…

Chapter-8_1.14 SHLOKA अनन्यचेताः सततं यो मां स्मरति नित्यशः।तस्याहं सुलभः पार्थ नित्ययुक्तस्य योगिनः।।8.14।। PADACHHED अनन्य-चेता:, सततम्‌, य:, माम्‌, स्मरति, नित्यश:,तस्य_अहम्‌, सुलभ:, पार्थ, नित्य-युक्तस्य, योगिन: ॥ १४ ॥ ANAVYA (हे) पार्थ! य: (पुरुषः) (मयि) अनन्यचेता: नित्यश: सततं मां स्मरतितस्य नित्ययुक्तस्य योगिन: अहं सुलभ: (अस्मि)। ANAVYA-INLINE-GLOSS (हे) पार्थ! [हे अर्जुन!], य: (पुरुषः) [जो (पुरुष)], {(मयि) [मुझमें]}, अनन्यचेता: [अनन्यचित्त…

Chapter-2_2.6 SHLOKA न चैतद्विद्मः कतरन्नो गरीयोयद्वा जयेम यदि वा नो जयेयुः।यानेव हत्वा न जिजीविषाम-स्तेऽवस्थिताः प्रमुखे धार्तराष्ट्राः।।2.6।। PADACHHED न, च_एतत्_विद्य:, कतरत्_नः, गरीय:,यत्_वा, जयेम, यदि, वा, नः, जयेयु:, यान्_एव, हत्वा, न,जिजीविषाम:_ते_अवस्थिता:, प्रमुखे, धार्तराष्ट्रा: ॥ ६ ॥ ANAVYA (वयं) एतत्‌ च न विद्मः न: कतरत् गरीय:; यत् वा जयेम यदि वा नः जयेयु:;(च) यान् हत्वा न जिजीविषाम:, ते…