Chapter-8_1.28 SHLOKA वेदेषु यज्ञेषु तपःसु चैवदानेषु यत्पुण्यफलं प्रदिष्टम्।अत्येति तत्सर्वमिदं विदित्वायोगी परं स्थानमुपैति चाद्यम्।।8.28।। PADACHHED वेदेषु, यज्ञेषु, तप:सु, च_एव, दानेषु, यत्_पुण्य-फलम्‌,प्रदिष्टम्‌, अत्येति, तत्_सर्वम्_इदम्‌, विदित्वा, योगी,परम्‌, स्थानम्_उपैति, च_आद्यम्‌ ॥ २८ ॥ ANAVYA योगी इदं (रहस्यम्) विदित्वा वेदेषु च यज्ञेषु तप:सु (च) दानेषु यत्‌ पुण्यफलंप्रदिष्टं तत्‌ सर्वम्‌ एव अत्येति च आद्यं परं स्थानम्‌ उपैति। ANAVYA-INLINE-GLOSS योगी [योगी ((पुरुष))],…

Chapter-3_3.33 SHLOKA सदृशं चेष्टते स्वस्याः प्रकृतेर्ज्ञानवानपि।प्रकृतिं यान्ति भूतानि निग्रहः किं करिष्यति।।3.33।। PADACHHED सदृशम्‌, चेष्टते, स्वस्या:, प्रकृते:_ज्ञानवान्_अपि,प्रकृतिम्‌, यान्ति, भूतानि, निग्रह:, किम्‌, करिष्यति ॥ ३३ ॥ ANAVYA भूतानि प्रकृतिं यान्ति। ज्ञानवान्‌ अपिस्वस्या: प्रकृते: सदृशं चेष्टते (अतः) (अस्यां कस्यापि) निग्रह: किं करिष्यति। ANAVYA-INLINE-GLOSS भूतानि [सभी प्राणी], प्रकृतिम् [प्रकृति को], यान्ति [प्राप्त होते हैं अर्थात् अपने स्वभाव के परवश…

Chapter-10_1.26 SHLOKA अश्वत्थः सर्ववृक्षाणां देवर्षीणां च नारदः।गन्धर्वाणां चित्ररथः सिद्धानां कपिलो मुनिः।।10.26।। PADACHHED अश्वत्थ:, सर्व-वृक्षाणाम्‌, देवर्षीणाम्‌, च, नारद:,गन्धर्वाणाम्‌, चित्ररथ:, सिद्धानाम्, कपिल:, मुनि: ॥ २६ ॥ ANAVYA (अहम्) सर्ववृक्षाणाम्‌ अश्वत्थ:, देवर्षीणां नारद:, गन्धर्वाणां चित्ररथ:,च सिद्धानां कपिल: मुनि: (अस्मि)। ANAVYA-INLINE-GLOSS {(अहम्) [मैं]}, सर्ववृक्षाणाम् [सभी वृक्षों में], अश्वत्थ: [पीपल का वृक्ष,], देवर्षीणाम् [देवर्षियों में], नारद: [नारद मुनि,], गन्धर्वाणाम् [गन्धर्वो…

Chapter-2_2.48 SHLOKA योगस्थः कुरु कर्माणि सङ्गं त्यक्त्वा धनञ्जय।सिद्ध्यसिद्ध्योः समो भूत्वा समत्वं योग उच्यते।।2.48।। PADACHHED योगस्थ:, कुरु, कर्माणि, सङ्गम्‌, त्यक्त्वा, धनञ्जय,सिद्ध्यसिद्ध्योः, सम:, भूत्वा, समत्वम्‌, योग:, उच्यते ॥ ४८ ॥ ANAVYA (हे) धनञ्जय! (त्वं) सङ्गं त्यक्त्वा (अपि च) सिद्ध्यसिद्ध्यो: सम: भूत्वायोगस्थ: कर्माणि कुरु (हि) समत्वं योग: उच्यते। ANAVYA-INLINE-GLOSS (हे) धनञ्जय! [हे धनंजय!], (त्वं) सङ्गम् [(तुम) आसक्ति को],…

Chapter-3_3.31 SHLOKA ये मे मतमिदं नित्यमनुतिष्ठन्ति मानवाः।श्रद्धावन्तोऽनसूयन्तो मुच्यन्ते तेऽपि कर्मभिः।।3.31।। PADACHHED ये, मे, मतम्_इदम्‌, नित्यम्_अनुतिष्ठन्ति, मानवा:,श्रद्धावन्त:_अनसूयन्त:, मुच्यन्ते, ते_अपि, कर्मभि: ॥ ३१ ॥ ANAVYA ये मानवा अनसूयन्त: श्रद्धावन्त: (च) (भूत्वा) मे इदंमतं नित्यम् अनुतिष्ठन्ति ते अपि (सर्व-) कर्मभि: मुच्यन्ते। ANAVYA-INLINE-GLOSS ये [जो ((कोई))], मानवा: [मनुष्य], अनसूयन्त: [पराए गुण में दोष न देखनेवाला], श्रद्धावन्त: (च ) भूत्वा)…

Chapter-7_7.11 SHLOKA बलं बलवतां चाहं कामरागविवर्जितम्।धर्माविरुद्धो भूतेषु कामोऽस्मि भरतर्षभ।।7.11।। PADACHHED बलम्‌, बलवताम्‌, च_अहम्‌, काम-राग-विवर्जितम्‌,धर्माविरुद्ध:, भूतेषु, काम:_अस्मि, भरतर्षभ ॥ ११ ॥ ANAVYA (हे) भरतर्षभ! अहं बलवतां कामरागविवर्जितं बलं (अस्मि)च भूतेषु धर्माविरुद्ध: काम: अस्मि। ANAVYA-INLINE-GLOSS (हे) भरतर्षभ! [हे भरतश्रेष्ठ!], अहम् [मैं], बलवताम् [बलवानों का], कामरागविवर्जितम् [आसक्ति और कामनाओं से रहित], बलम् (अस्मि) [बल अर्थात् सामर्थ्य हूँ],च [और],…