Chapter-6_6.23 SHLOKA तं विद्याद् दुःखसंयोगवियोगं योगसंज्ञितम्।स निश्चयेन योक्तव्यो योगोऽनिर्विण्णचेतसा।।6.23।। PADACHHED तम्, विद्यात्‌, दुःख-संयोग-वियोगम्‌, योग-सञ्ज्ञितम्‌,स:, निश्चयेन, योक्तव्य:, योग:_अनिर्विण्ण-चेतसा ॥ २३ ॥ ANAVYA (यत्) दुःखसंयोगवियोगं योगसञ्ज्ञितं (च) (अस्ति) तं विद्यात्‌ , स:योग: अनिर्विण्णचेतसा निश्चयेन योक्तव्य:। ANAVYA-INLINE-GLOSS {(यत्) [जो]}, दुःखसंयोगवियोगम् [दुःखरूप संसार के संयोग से रहित है], योगसञ्ज्ञितम् (च) (अस्ति) [(और) जिसका नाम योग है,], तम् [उसको], विद्यात्…

Chapter-4_4.5 SHLOKA श्री भगवानुवाच –बहूनि मे व्यतीतानि जन्मानि तव चार्जुन।तान्यहं वेद सर्वाणि न त्वं वेत्थ परन्तप।।4.5।। PADACHHED श्री भगवान् उवाच –बहूनि, मे, व्यतीतानि, जन्मानि, तव, च_अर्जुन,तानि_अहम्‌, वेद, सर्वाणि, न, त्वम्‌, वेत्थ, परन्तप ॥ ५ ॥ ANAVYA श्री भगवान् उवाच –(हे) परन्तप अर्जुन! मे च तव बहूनि जन्मानि व्यतीतानि।तानि सर्वाणि त्वं न वेत्थ (किन्तु) अहं वेद।…

Chapter-7_7.15 SHLOKA न मां दुष्कृतिनो मूढाः प्रपद्यन्ते नराधमाः।माययापहृतज्ञाना आसुरं भावमाश्रिताः।।7.15।। PADACHHED न, माम्‌, दुष्कृतिन:, मूढा:, प्रपद्यन्ते, नराधमा:,मायया_अपहृत-ज्ञाना:, आसुरम्‌, भावम्_आश्रिता: ॥ १५ ॥ ANAVYA मायया अपहृतज्ञाना: आसुरं भावम् आश्रिता: नराधमा:दुष्कृतिन: मूढा: मां न प्रपद्यन्ते। ANAVYA-INLINE-GLOSS मायया [माया के द्वारा], अपह्रतज्ञाना: [जिनका ज्ञान हरा जा चुका है, ((ऐसे))], आसुरम् भावम् [राक्षस स्वभाव को], आश्रिता: [धारण किये हुए,],…

Chapter-14_1.25 SHLOKA मानापमानयोस्तुल्यस्तुल्यो मित्रारिपक्षयोः।सर्वारम्भपरित्यागी गुणातीतः स उच्यते।।14.25।। PADACHHED मानापमानयो:_तुल्य:_तुल्यः, मित्रारि-पक्षयो:,सर्वारम्भ-परित्यागी, गुणातीत:, स:, उच्यते ॥ २५ ॥ ANAVYA (यः) मानापमानयो: तुल्य:, मित्रारिपक्षयो: तुल्य: (च)सर्वारम्भपरित्यागी स: (पुरुषः) गुणातीत: उच्यते। ANAVYA-INLINE-GLOSS (यः) मानापमानयो: [(जो) मान और अपमान में], तुल्य: [सम है,], मित्रारिपक्षयो: [मित्र और वैरी के पक्ष में ((भी))], तुल्य: (च) [सम है (एवं)],सर्वारम्भपरित्यागी [सम्पूर्ण आरम्भों ((में कर्तापन…

Chapter-11_1.28 SHLOKA यथा नदीनां बहवोऽम्बुवेगाःसमुद्रमेवाभिमुखा द्रवन्ति।तथा तवामी नरलोकवीराविशन्ति वक्त्राण्यभिविज्वलन्ति।।11.28।। PADACHHED यथा, नदीनाम्‌, बहव:_अम्बु-वेगा:, समुद्रम्_एव_अभिमुखा:,द्रवन्ति, तथा, तव_अमी, नर-लोक-वीरा:, विशन्ति_वक्‍त्राणि_अभिविज्वलन्ति ॥ २८ ॥ ANAVYA यथा नदीनां बहव: अम्बुवेगा: समुद्रम् एव अभिमुखा: द्रवन्तितथा अमी नरलोकवीरा: (अपि) तव अभिविज्वलन्ति वक्त्राणि विशन्ति । ANAVYA-INLINE-GLOSS यथा: [जैसे], नदीनाम् [नदियों के], बहव: [बहुत से], अम्बुवेगा: [जल के प्रवाह ((स्वाभाविक ही))], समुद्रम् [समुद्र…

Chapter-16_1.4 SHLOKA दम्भो दर्पोऽभिमानश्च क्रोधः पारुष्यमेव च।अज्ञानं चाभिजातस्य पार्थ सम्पदमासुरीम्।।16.4।। PADACHHED दम्भ:, दर्प:_अभिमान:_च, क्रोध:, पारुष्यम्_एव, च,अज्ञानम्‌, च_अभिजातस्य, पार्थ, सम्पदम्_आसुरीम्‌ ॥ ४ ॥ ANAVYA (हे) पार्थ! दम्भ: दर्प: च अभिमान: च क्रोध: पारुष्यंच अज्ञानम्‌ एव (एते) आसुरीं सम्पदम्‌ अभिजातस्य (पुरुषस्य लक्षणम्) (वर्तते)। ANAVYA-INLINE-GLOSS (हे) पार्थ! [हे पार्थ!], दम्भ: [दम्भ,], दर्प: [घमण्ड], च [और], अभिमान: [अभिमान], च…