Chapter-3_3.29 SHLOKA प्रकृतेर्गुणसम्मूढाः सज्जन्ते गुणकर्मसु।तानकृत्स्नविदो मन्दान्कृत्स्नविन्न विचालयेत्।।3.29।। PADACHHED प्रकृते:_गुण-सम्मूढा:, सज्जन्ते, गुण-कर्मसु,तान्‌, अकृत्स्न-विद:, मन्दान्_कृत्स्नवित्_न, विचालयेत् ॥ २९ ॥ ANAVYA प्रकृते: गुणसम्मूढा: (जनाः) गुणकर्मसु सज्जन्ते तान्अकृत्स्नविद: मन्दान्‌ कृत्स्नवित् (ज्ञानी) न विचालयेत्। ANAVYA-INLINE-GLOSS प्रकृते: [प्रकृति के], गुणसम्मूढा: (जनाः) [गुणों से अत्यन्त मोहित हुए (मनुष्य)], गुणकर्मसु [गुणों में और कर्मो में], सज्जन्ते [आसक्त रहते हैं,], तान् [उन],अकृत्स्नविद: [पूर्णतया न…

Chapter-15_1.10 SHLOKA उत्क्रामन्तं स्थितं वापि भुञ्जानं वा गुणान्वितम्।विमूढा नानुपश्यन्ति पश्यन्ति ज्ञानचक्षुषः।।15.10।। PADACHHED उत्क्रामन्तम्‌, स्थितम्‌, वा_अपि, भुञ्जानम्‌, वा, गुणान्वितम्‌,विमूढा:, न_अनुपश्यन्ति, पश्यन्ति, ज्ञान-चक्षुष: ॥ १० ॥ ANAVYA उत्क्रामन्तं वा स्थितं वा भुञ्जानम् (एवम्) गुणान्वितम्‌अपि विमूढा: न अनुपश्यन्ति, (केवलः) ज्ञानचक्षुष: पश्यन्ति। ANAVYA-INLINE-GLOSS उत्क्रामन्तम् [((शरीर को)) छोड़कर जाते हुए को], वा [अथवा], स्थितम् [((शरीर में)) स्थित हुए को], वा…

Chapter-5_5.14 SHLOKA न कर्तृत्वं न कर्माणि लोकस्य सृजति प्रभुः।न कर्मफलसंयोगं स्वभावस्तु प्रवर्तते।।5.14।। PADACHHED न, कर्तृत्वम्‌, न, कर्माणि, लोकस्य, सृजति, प्रभु:,न, कर्म-फल-संयोगम्‌, स्वभाव:_तु, प्रवर्तते ॥ १४ ॥ ANAVYA प्रभु: लोकस्य न (तु) कर्तृत्वं न कर्माणि न (च) कर्मफलसंयोगं (एव)सृजति; तु स्वभाव: (एव) प्रवर्तते। ANAVYA-INLINE-GLOSS प्रभु: [परमेश्वर], लोकस्य [मनुष्यों के], न (तु) [न(तो)], कर्तृत्वम् [कर्तापन की,], न…

Chapter-18_1.22 SHLOKA यत्तु कृत्स्नवदेकस्मिन्कार्ये सक्तमहैतुकम्।अतत्त्वार्थवदल्पं च तत्तामसमुदाहृतम्।।18.22।। PADACHHED यत्_तु, कृत्स्नवत्_एकस्मिन्_कार्ये, सक्तम्_अहैतुकम्‌,अतत्त्वार्थवत्_अल्पम्‌, च, तत्_तामसम्_उदाहृतम्‌ ॥ २२ ॥ ANAVYA तु यत्‌ (ज्ञानम्) एकस्मिन्‌ कार्ये कृत्स्नवत्‌ सक्तम् (अस्ति) च (यत्)अहैतुकम्‌ अतत्त्वार्थवत्‌ अल्पम् (च) (अस्ति) तत् तामसम्‌ उदाहृतम्‌। ANAVYA-INLINE-GLOSS तु [परंतु], यत् (ज्ञानम्) [जो (ज्ञान)], एकस्मिन् [एक], कार्ये [कार्य ((-रूप शरीर)) में (ही)], कृत्स्नवत् [सम्पूर्ण के सदृश], सक्तम् (अस्ति)…

Chapter-6_6.19 SHLOKA यथा दीपो निवातस्थो नेङ्गते सोपमा स्मृता।योगिनो यतचित्तस्य युञ्जतो योगमात्मनः।।6.19।। PADACHHED यथा, दीप:, निवात-स्थ:, न_इङ्गते, सा_उपमा, स्मृता,योगिन:, यत-चित्तस्य, युञ्जत:, योगम्_आत्मन: ॥ १९ ॥ ANAVYA यथा निवातस्थ: दीप: न इङ्गते साउपमा आत्मनः योगं युञ्जत: योगिन: यतचित्तस्य स्मृता। ANAVYA-INLINE-GLOSS यथा [जिस प्रकार], निवातस्थ: [वायु से रहित स्थान में स्थित], दीप: [दीपक], न इङ्गते [चलायमान नहीं होता,],…

Chapter-6_6.39 SHLOKA एतन्मे संशयं कृष्ण छेत्तुमर्हस्यशेषतः।त्वदन्यः संशयस्यास्य छेत्ता न ह्युपपद्यते।।6.39।। PADACHHED एतत्_मे, संशयम्‌, कृष्ण, छेत्तुम्_अर्हसि_अशेषत:,त्वदन्य:, संशयस्य_अस्य, छेत्ता, न, हि_उपपद्यते ॥ ३९ ॥ ANAVYA (हे) कृष्ण! मे एतत्‌ संशयम्‌ अशेषत: छेत्तुम्‌ (त्वमेव) अर्हसि,हि त्वदन्यः अस्य संशयस्य छेत्ता न उपपद्यते। ANAVYA-INLINE-GLOSS (हे) कृष्ण! [हे श्रीकृष्ण!], मे [मेरे], एतत् [इस], संशयम् [संशय को], अशेषत: [सम्पूर्णरूप से], छेत्तुम् [छेदन…