Chapter-18_1.61 SHLOKA ईश्वरः सर्वभूतानां हृद्देशेऽर्जुन तिष्ठति।भ्रामयन्सर्वभूतानि यन्त्रारूढानि मायया।।18.61।। PADACHHED ईश्वर:, सर्व-भूतानाम्‌, हृद्देशे_अर्जुन, तिष्ठति,भ्रामयन्_सर्व-भूतानि, यन्त्रारूढानि, मायया ॥ ६१ ॥ ANAVYA (हे) अर्जुन! यन्त्रारूढानि सर्वभूतानि ईश्वर: माययाभ्रामयन्‌ सर्वभूतानां हृद्देशे तिष्ठति। ANAVYA-INLINE-GLOSS (हे) अर्जुन! [हे अर्जुन!], यन्त्रारूढानि [((शरीररूप)) यन्त्र में आरूढ हुए], सर्वभूतानि [सम्पूर्ण प्राणियों को], ईश्वर: [((अन्तर्यामी)) परमेश्वर], मायया [((अपनी)) माया से ((उनके कर्मों के अनुसार))],भ्रामयन् [भ्रमण…

Chapter-2_2.33 SHLOKA अथ चेत्त्वमिमं धर्म्यं संग्रामं न करिष्यसि।ततः स्वधर्मं कीर्तिं च हित्वा पापमवाप्स्यसि।।2.33।। PADACHHED अथ, चेत्_त्वम्_इमम्‌, धर्म्यम्‌, सङ्ग्रामम्, न, करिष्यसि,ततः, स्वधर्मम्‌, कीर्तिम्, च, हित्वा, पापम्_अवाप्स्यसि ॥ ३३ ॥ ANAVYA अथ चेत् त्वम् इमं धर्म्यं सङ्ग्रामं न करिष्यसि,तत: स्वधर्मं च कीर्तिं हित्वा पापम् अवाप्स्यसि। ANAVYA-INLINE-GLOSS अथ [किन्तु], चेत् [यदि], त्वम् [तुम], इमम् [इस], धर्म्यम् [धर्मयुक्त], सङ्ग्रामम्…

Chapter-1_1.38.39 SHLOKA यद्यप्येते न पश्यन्ति लोभोपहतचेतसः।कुलक्षयकृतं दोषं मित्रद्रोहे च पातकम्।।1.38।।कथं न ज्ञेयमस्माभिः पापादस्मान्निवर्तितुम्।कुलक्षयकृतं दोषं प्रपश्यद्भिर्जनार्दन।।1.39।। PADACHHED यद्यपि_एते, न, पश्यन्ति, लोभोपहत-चेतस:,कुल-क्षय-कृतम्‌, दोषम्‌, मित्र-द्रोहे, च, पातकम्‌ ॥ ३८ ॥कथम्‌, न, ज्ञेयम्_अस्माभि:, पापात्_अस्मात्_निवर्तितुम्‌,कुल-क्षय-कृतम्‌, दोषम्‌, प्रपश्यद्भि:_जनार्दन ॥ ३९ ॥ ANAVYA यद्यपि लोभोपहतचेतस: एते कुलक्षयकृतं दोषं च मित्रद्रोहे पातकं न पश्यन्ति; (अपि तु)(हे) जनार्दन! कुलक्षयकृतं दोषं प्रपश्यद्भि: अस्माभि: अस्मात्‌ पापात्‌…

Chapter-17_1.21 SHLOKA यत्तु प्रत्युपकारार्थं फलमुद्दिश्य वा पुनः।दीयते च परिक्लिष्टं तद्दानं राजसं स्मृतम्।।17.21।। PADACHHED यत्_तु, प्रत्युपकारार्थम्, फलम्_उद्दिश्य, वा, पुन:,दीयते, च, परिक्लिष्टम्‌, तत्_दानम्‌, राजसम्‌, स्मृतम्‌ ॥ २१ ॥ ANAVYA तु यत्‌ (दानम्) परिक्लिष्टं च प्रत्युपकारार्थं वा फलम्‌उद्दिश्य पुन: दीयते तत्‌ दानं राजसं स्मृतम्‌। ANAVYA-INLINE-GLOSS तु [किंतु], यत् (दानम्) [जो (दान)], परिक्लिष्टम् [क्लेश पूर्वक], च [तथा], प्रत्युपकारार्थम् [प्रत्युपकार…

Chapter-6_6.2 SHLOKA यं संन्यासमिति प्राहुर्योगं तं विद्धि पाण्डव।न ह्यसंन्यस्तसङ्कल्पो योगी भवति कश्चन।।6.2।। PADACHHED यम्, सन्न्यासम्_इति, प्राहु:_योगम्‌, तम्‌, विद्धि_पाण्डव,न, हि_असन्न्यस्त-संकल्प:, योगी, भवति, कश्चन ॥ २ ॥ ANAVYA (हे) पाण्डव! यं सन्न्यासम्‌ इति प्राहु: तं (त्वम्) योगं विद्धि,हि असन्न्यस्तसंकल्प: कश्चन (अपि) (पुरुषः) योगी न भवति। ANAVYA-INLINE-GLOSS (हे) पाण्डव! [हे अर्जुन!], यम् [जिसको], सन्न्यासम् [संन्यास], इति [ऐसा], प्राहु:…

Chapter-18_1.54 SHLOKA ब्रह्मभूतः प्रसन्नात्मा न शोचति न काङ्क्षति।समः सर्वेषु भूतेषु मद्भक्तिं लभते पराम्।।18.54।। PADACHHED ब्रह्म-भूत:, प्रसन्नात्मा, न, शोचति, न, काङ्क्षति,सम:, सर्वेषु, भूतेषु, मद्भक्तिम्, लभते, पराम्‌, ॥ ५४ ॥ ANAVYA ब्रह्मभूत: प्रसन्नात्मा (योगी) न शोचति (च)न काङ्क्षति (एवम्) सर्वेषु भूतेषु सम: परां मद्भक्तिं लभते। ANAVYA-INLINE-GLOSS ब्रह्मभूत: [((फिर वह सच्चिदानन्दघन)) ब्रह्म में ((एकीभाव से)) स्थित,], प्रसन्नात्मा (योगी)…