Chapter-2_2.15 SHLOKA यं हि न व्यथयन्त्येते पुरुषं पुरुषर्षभ।समदुःखसुखं धीरं सोऽमृतत्वाय कल्पते।।2.15।। PADACHHED यम्, हि, न, व्यथयन्ति_एते, पुरुषम्‌, पुरुषर्षभ,सम-दु:ख-सुखम्‌, धीरम्‌, स:_अमृतत्वाय, कल्पते ॥ १५ ॥ ANAVYA हि (हे) पुरुषर्षभ! समदुःखसुखं यं धीरं पुरुषंएते (मात्रास्पर्शाः) न व्यथयन्ति:, सः अमृतत्वाय कल्पते। ANAVYA-INLINE-GLOSS हि [क्योंकि], (हे) पुरुषर्षभ! [हे पुरुषश्रेष्ठ! ((अर्जुन))], समदुःखसुखम् [दुःख-सुख को समान समझने वाले], यम् [जिस], धीरम्…

Chapter-7_7.12 SHLOKA ये चैव सात्त्विका भावा राजसास्तामसाश्च ये।मत्त एवेति तान्विद्धि न त्वहं तेषु ते मयि।।7.12।। PADACHHED ये, च_एव, सात्त्विका:, भावा:, राजसा:_तामसा:_च, ये,मत्त:, एव_इति, तान्_विद्धि, न, तु_अहम्‌, तेषु, ते, मयि ॥ १२ ॥ ANAVYA च एव ये सात्त्विका: भावा: (सन्ति) (च) ये राजसा: च तामसा: (भावाः सन्ति),तान्‌ (त्वम्) मत्त: एव (सन्ति) इति विद्धि तु तेषु अहं…

Chapter-7_7.4.5 SHLOKA भूमिरापोऽनलो वायुः खं मनो बुद्धिरेव च।अहङ्कार इतीयं मे भिन्ना प्रकृतिरष्टधा।।7.4।।अपरेयमितस्त्वन्यां प्रकृतिं विद्धि मे पराम्।जीवभूतां महाबाहो ययेदं धार्यते जगत्।।7.5।। PADACHHED भूमि:_आप:_अनल:, वायु:, खम्, मन:, बुद्धि:_एव, च,अहङ्कार:, इति_इयम्‌, मे, भिन्‍ना, प्रकृति:_अष्टधा ॥ ४ ॥अपरा_इयम्_इत:_तु_अन्याम्‌, प्रकृतिम्‌, विद्धि, मे, पराम्‌,जीव-भूताम्‌, महाबाहो, यया_इदम्‌, धार्यते, जगत्‌ ॥ ५ ॥ ANAVYA भूमि: आप: अनल: वायु: खं मन: बुद्धि: च अहङ्कार:…

Chapter-2_2.52 SHLOKA यदा ते मोहकलिलं बुद्धिर्व्यतितरिष्यति।तदा गन्तासि निर्वेदं श्रोतव्यस्य श्रुतस्य च।।2.52।। PADACHHED यदा, ते, मोह-कलिलम्‌, बुद्धि:_व्यतितरिष्यति,तदा, गन्तासि, निर्वेदम्‌, श्रोतव्यस्य, श्रुतस्य, च ॥ ५२ ॥ ANAVYA यदा ते बुद्धि: मोहकलिलं व्यतितरिष्यति तदा (त्वम्)श्रुतस्य च श्रोतव्यस्य निर्वेदं गन्तासि। ANAVYA-INLINE-GLOSS यदा [जिस काल में], ते [तुम्हारी], बुद्धि: [बुद्धि], मोहकलिलम् [मोहरूप दलदल को], व्यतितरिष्यति [भली-भाँति पार कर जायेगी,], तदा…

Chapter-15_1.19 SHLOKA यो मामेवमसम्मूढो जानाति पुरुषोत्तमम्।स सर्वविद्भजति मां सर्वभावेन भारत।।15.19।। PADACHHED य: माम्_एवम्_असम्मूढ:, जानाति, पुरुषोत्तमम्‌,स:, सर्व-वित्_भजति, माम्‌, सर्व-भावेन, भारत ॥ १९ ॥ ANAVYA (हे) भारत! य: असम्मूढ: माम्‌ एवं पुरुषोत्तमं जानातिस: सर्ववित्‌ सर्वभावेन मां भजति। ANAVYA-INLINE-GLOSS (हे) भारत! [हे अर्जुन!], य: [जो], असम्मूढ: [ज्ञानी ((पुरुष))], माम् [मुझको], एवम् [इस प्रकार ((तत्त्व से))], पुरुषोत्तमम् [पुरुषोत्तम], जानाति…

Chapter-9_1.27 SHLOKA यत्करोषि यदश्नासि यज्जुहोषि ददासि यत्।यत्तपस्यसि कौन्तेय तत्कुरुष्व मदर्पणम्।।9.27।। PADACHHED यत्_करोषि, यत्_अश्नासि, यत्_जुहोषि, ददासि, यत्‌,यत्_तपस्यसि, कौन्तेय, तत्_कुरुष्व, मदर्पणम्‌ ॥ २७ ॥ ANAVYA (हे) कौन्तेय! (त्वम्) यत् (कर्म) करोषि, यत् अश्नासि, यत् जुहोषि,यत् ददासि, (च) यत् तपस्यसि, तत्‌ मदर्पणं कुरुष्व। ANAVYA-INLINE-GLOSS (हे) कौन्तेय! (त्वम्) [हे अर्जुन! (तुम)], यत् (कर्म) [जो (कर्म)], करोषि [करते हो,], यत्…