Chapter-1_1.27.28 SHLOKA तान्समीक्ष्य स कौन्तेयः सर्वान्बन्धूनवस्थितान्।।1.27.2।।कृपया परयाऽऽविष्टो विषीदन्निदमब्रवीत्।।1.28.1।। PADACHHED तान्_समीक्ष्य, स:, कौन्तेय:, सर्वान्_बन्धून्_अवस्थितान्‌, ॥ २७ ॥कृपया, परया_आविष्ट:, विषीदन्_इदम्_अब्रवीत् ॥२८.१॥ ANAVYA तान्‌ अवस्थितान्‌ सर्वान्‌ बन्धून् समीक्ष्य स: कौन्तेय:परया कृपया आविष्ट: विषीदन्‌ इदम्‌ (वचनम्) अब्रवीत्‌। ANAVYA-INLINE-GLOSS तान् [उन], अवस्थितान् [उपस्थित], सर्वान् [सम्पूर्ण], बन्धून् [बन्धुओं को], समीक्ष्य [देखकर], स: [वे], कौन्तेय: [कुन्ती के पुत्र ((अर्जुन))],परया [अत्यन्त], कृपया [करुणा…

Chapter-2_2.10 SHLOKA तमुवाच हृषीकेशः प्रहसन्निव भारत।सेनयोरुभयोर्मध्ये विषीदन्तमिदं वचः।।2.10।। PADACHHED तम्_उवाच, ह्रषीकेश: , प्रहसन्_इव, भारत,सेनयो:_उभयो:_मध्ये, विषीदन्तम्_इदम्‌, वच: ॥ १० ॥ ANAVYA (हे) भारत! ह्रषीकेश: उभयो: सेनयो:मध्ये विषीदन्तं तं (अर्जुनं) प्रहसन् इव इदं वच: उवाच। ANAVYA-INLINE-GLOSS (हे) भारत [हे भरतवंशी (धृतराष्ट्र!)], ह्रषीकेश: [अन्तर्यामी श्रीकृष्ण], उभयो: [दोनों], सेनयो: [सेनाओ के],मध्ये [बीच में], विषीदन्तम् [शोक करते हुए], तम् (अर्जुनम्)…

Chapter-17_1.19 SHLOKA मूढग्राहेणात्मनो यत्पीडया क्रियते तपः।परस्योत्सादनार्थं वा तत्तामसमुदाहृतम्।।17.19।। PADACHHED मूढ-ग्राहेण_आत्मन:, यत्_पीडया, क्रियते, तप:,परस्य_उत्सादनार्थम्‌, वा, तत्_तामसम्_उदाहृतम् ॥ १९ ॥ ANAVYA यत्‌ तप: मूढग्राहेण आत्मन: पीडयावा परस्य उत्सादनार्थं क्रियते तत्‌ (तपः) तामसम्‌ उदाहृतम्। ANAVYA-INLINE-GLOSS यत् [जो], तप: [तप], मूढग्राहेण [मूर्खता पूर्वक हठ से,], आत्मन: [मन, वाणी और शरीर की], पीडया [पीड़ा के सहित],वा [अथवा], परस्य [दूसरे का],…

Chapter-13_1.20 SHLOKA कार्यकारणकर्तृत्वे हेतुः प्रकृतिरुच्यते।पुरुषः सुखदुःखानां भोक्तृत्वे हेतुरुच्यते।।13.20।। PADACHHED कार्य-करण-कर्तृत्वे, हेतु:, प्रकृति:_उच्यते,पुरुष:, सुख-दु:खानाम्‌, भोक्तृत्वे, हेतु:_उच्यते ॥ २० ॥ ANAVYA कार्यकरणकर्तृत्वे हेतु: प्रकृति: उच्यते (च)पुरुष: सुखदु:खानाम्‌ भोक्तृत्वे हेतु: उच्यते। ANAVYA-INLINE-GLOSS कार्यकरणकर्तृत्वे [कार्य और करण को उत्पन्न करने में], हेतु: [हेतु], प्रकृति: [प्रकृति], उच्यते (च) [कही जाती है (और)],पुरुष: [जीवात्मा], सुखदु:खानाम् [सुख-दु:खों के], भोक्तृत्वे [भोगने में], हेतु:…

Chapter-2_2.9 SHLOKA सञ्जय उवाच –एवमुक्त्वा हृषीकेशं गुडाकेशः परन्तप।न योत्स्य इति गोविन्दमुक्त्वा तूष्णीं बभूव ह॥ PADACHHED सञ्जय उवाच –एवम्_उक्त्वा, हृषीकेशम्‌, गुडाकेश:, परन्तप,न, योत्स्ये, इति, गोविन्दम्_उक्त्वा, तूष्णीम्‌, बभूव, ह ॥ ९ ॥ ANAVYA सञ्जय उवाच –(हे) परन्तप! गुडाकेश: (अर्जुनः) हृषीकेशम्‌ एवम्‌ उक्त्वा (ततः)गोविन्दं न योत्स्ये इति ह उक्त्वा तूष्णीं बभूव। ANAVYA-INLINE-GLOSS सञ्जय उवाच – (हे) परन्तप! [हे…

Chapter-1_1.34 SHLOKA आचार्याः पितरः पुत्रास्तथैव च पितामहाः।मातुलाः श्वशुराः पौत्राः श्यालाः सम्बन्धिनस्तथा।।1.34।। PADACHHED आचार्या:, पितर:, पुत्रा:_तथा_एव, च, पितामहा:,मातुला:, श्वशुरा:, पौत्रा:, श्याला:, सम्बन्धिन:_तथा ॥ ३४ ॥ ANAVYA आचार्या: पितर: पुत्रा: च तथा एव पितामहा: मातुला:श्वशुरा: पौत्रा: श्याला: तथा सम्बन्धिन: (अपि) (सन्ति)। ANAVYA-INLINE-GLOSS आचार्या: [गुरुजन], पितर: [ताऊ-चाचे,], पुत्रा: [लड़के], च [और], तथा एव [उसी प्रकार], पितामहा: [दादे,], मातुला:…