Chapter-1_1.13 SHLOKA ततः शङ्खाश्च भेर्यश्च पणवानकगोमुखाः।सहसैवाभ्यहन्यन्त स शब्दस्तुमुलोऽभवत्।।1.13।। PADACHHED तत:, शङ्खा_च, भेर्य:_च, पणवानक-गोमुखा:,सहसा_एव_अभ्यहन्यन्त, स:, शब्द:_तुमुल:_अभवत्‌ ॥ १३ ॥ ANAVYA तत: शङ्खा: च भेर्य: च पणवानकगोमुखा:सहसा एव अभ्यहन्यन्त; स: शब्द: तुमुल: अभवत्‌। ANAVYA-INLINE-GLOSS तत: [इसके पश्चात्], शङ्खा: [शंख], च [और], भेर्य: [नगारे], च [तथा], पणवानक-गोमुखा: [ढोल, मृदंग और नरसिंघे आदि बाजे],सहसा [एक साथ], एव [ही], अभ्यहन्यन्त…

Chapter-5_5.16 SHLOKA ज्ञानेन तु तदज्ञानं येषां नाशितमात्मनः।तेषामादित्यवज्ज्ञानं प्रकाशयति तत्परम्।।5.16।। PADACHHED ज्ञानेन, तु, तत्_अज्ञानम्‌, येषाम्‌, नाशितम्_आत्मन:,तेषाम्_आदित्य-वत्_ज्ञानम्‌, प्रकाशयति, तत्परम्‌ ॥ १६ ॥ ANAVYA तु येषां तत्‌ अज्ञानम्‌ आत्मन: ज्ञानेन नाशितम्‌,तेषां (तत्) ज्ञानम्‌ आदित्यवत्‌ तत्परं प्रकाशयति। ANAVYA-INLINE-GLOSS तु [परंतु], येषाम् [जिनका], तत् [वह], अज्ञानम् [अज्ञान], आत्मन: [परमात्मा के], ज्ञानेन [तत्त्वज्ञान द्वारा], नाशितम् [नष्ट कर दिया गया है,],तेषाम् (तत्)…

Chapter-3_3.39 SHLOKA आवृतं ज्ञानमेतेन ज्ञानिनो नित्यवैरिणा।कामरूपेण कौन्तेय दुष्पूरेणानलेन च।।3.39।। PADACHHED आवृतम्‌, ज्ञानम्_एतेन, ज्ञानिन:, नित्य-वैरिणा,काम-रूपेण, कौन्तेय, दुष्पूरेण_अनलेन, च ॥ ३९ ॥ ANAVYA च (हे) कौन्तेय! एतेन अनलेन (इव) (कदापि) दुष्पूरेणकामरूपेण ज्ञानिन: नित्यवैरिणा (पुरुषस्य) ज्ञानम्‌ आवृतम्‌ (वर्तते)। ANAVYA-INLINE-GLOSS च [और], (हे) कौन्तेय [हे कुन्तीपुत्र! (अर्जुन!)], एतेन [इस], अनलेन (इव) [अग्नि के (समान)], {(कदापि) [कभी])], दुष्पूरेण [न पूर्ण…

Chapter-3_3.12 SHLOKA इष्टान्भोगान्हि वो देवा दास्यन्ते यज्ञभाविताः।तैर्दत्तानप्रदायैभ्यो यो भुङ्क्ते स्तेन एव सः।।3.12।। PADACHHED इष्टान्_भोगान्_हि, वः, देवा:, दास्यन्ते, यज्ञ-भाविता:,तै:_दत्तान्_अप्रदाय_एभ्य:, य:, भुङ्क्ते, स्तेन:, एव, सः ॥ १२ ॥ ANAVYA यज्ञभाविता: देवा: वः (याचनां विनाऽपि) इष्टान् भोगान् हि दास्यन्ते (अतः)तै: (देवैः) दत्तान् (भोगान्) य: (पुरूषः) एभ्यः अप्रदाय (स्यमेव) भुङ्क्ते स: स्तेन: एव (अस्ति)। ANAVYA-INLINE-GLOSS यज्ञभाविता: [यज्ञ के द्वारा…

Chapter-14_1.16 SHLOKA कर्मणः सुकृतस्याहुः सात्त्विकं निर्मलं फलम्।रजसस्तु फलं दुःखमज्ञानं तमसः फलम्।।14.16।। PADACHHED कर्मण:, सुकृतस्य_आहु:, सात्त्विकम्‌, निर्मलम्‌, फलम्‌,रजस:_तु, फलम्‌, दुःखम्_अज्ञानम्, तमस:, फलम् ‌॥ १६ ॥ ANAVYA सुकृतस्य कर्मण: (तु) सात्त्विकं निर्मलं फलम्आहु: तु रजस: फलं दुःखम् (च) तमस: फलम् अज्ञानम् (आहुः)। ANAVYA-INLINE-GLOSS सुकृतस्य [श्रेष्ठ], कर्मण: (तु) [कर्म का (तो)], सात्त्विकम् [सात्त्विक अर्थात् सुख ((ज्ञान और वैराग्यादि))],…

Chapter-16_1.10 SHLOKA काममाश्रित्य दुष्पूरं दम्भमानमदान्विताः।मोहाद्गृहीत्वासद्ग्राहान्प्रवर्तन्तेऽशुचिव्रताः।।16.10।। PADACHHED कामम्_आश्रित्य, दुष्पूरम्, दम्भ-मान-मदान्विता:,मोहात्_गृहीत्वा_असद्ग्राहान्_प्रवर्तन्ते_अशुचि-व्रता: ॥ १० ॥ ANAVYA (ते) दम्भमानमदान्विता: दुष्पूरं कामम्‌ आश्रित्य मोहात्‌असद्ग्राहान्‌ गृहीत्वा (च) अशुचिव्रता: (लोके) प्रवर्तन्ते। ANAVYA-INLINE-GLOSS (ते) दम्भमानमदान्विता: [(वे) दम्भ, मान और मद से युक्त ((मनुष्य))], दुष्पूरम् [किसी प्रकार भी पूर्ण न हाने वाली], कामम् [कामनाओं का], आश्रित्य [आश्रय लेकर], मोहात् [अज्ञान से],असद्ग्राहान् [मिथ्या सिद्धान्तों को],…