Chapter-10_1.31 SHLOKA पवनः पवतामस्मि रामः शस्त्रभृतामहम्।झषाणां मकरश्चास्मि स्रोतसामस्मि जाह्नवी।।10.31।। PADACHHED पवन:, पवताम्_अस्मि, राम:, शस्त्र-भृताम्_अहम्,झषाणाम्‌, मकर:_च_अस्मि, स्रोतसाम्_अस्मि, जाह्नवी ॥ ३१ ॥ ANAVYA अहं पवतां पवन: (च) शस्त्रभृतां राम: अस्मि, (अपि च)झषाणां मकर: अस्मि च स्रोतसां जाह्नवी अस्मि। ANAVYA-INLINE-GLOSS अहम् [मैं], पवताम् [पवित्र करने वालों में], पवन: (च) [वायु (और)], शस्त्रभृताम् [शस्त्रधारियों में], राम: [राम], अस्मि, [हूँं,],…

Chapter-2_2.71 SHLOKA विहाय कामान्यः सर्वान्पुमांश्चरति निःस्पृहः।निर्ममो निरहंकारः स शांतिमधिगच्छति।।2.71।। PADACHHED विहाय, कामान्_य:, सर्वान्_पुमान्_चरति, निःस्पृहः,निर्मम: , निरहङ्कार:, सः, शान्तिम्_अधिगच्छति ॥ ७१ ॥ ANAVYA य: पुमान् सर्वान् कामान् विहाय निर्मम: निरहङ्कार:निःस्पृह: (च) चरति, सः शान्तिम्‌ अधिगच्छति। ANAVYA-INLINE-GLOSS य: [जो], पुमान् [पुरुष], सर्वान् [सम्पूर्ण], कामान् [कामनाओं को], विहाय [त्यागकर], निर्मम: [ममता से रहित,], निरहङ्कार: [अहंकार से रहित],निःस्पृह: (च)…

Chapter-7_7.26 SHLOKA वेदाहं समतीतानि वर्तमानानि चार्जुन।भविष्याणि च भूतानि मां तु वेद न कश्चन।।7.26।। PADACHHED वेद_अहम्‌, समतीतानि, वर्तमानानि, च_अर्जुन,भविष्याणि, च, भूतानि, माम्‌, तु, वेद, न, कश्चन ॥ २६ ॥ ANAVYA (हे) अर्जुन! समतीतानि च वर्तमानानि च भविष्याणि भूतानि अहंवेद तु मां कश्चन न वेद। ANAVYA-INLINE-GLOSS (हे) अर्जुन! [हे अर्जुन!], समतीतानि [पूर्व में व्यतीत हुए], च [और],…

Chapter-6_6.17 SHLOKA युक्ताहारविहारस्य युक्तचेष्टस्य कर्मसु।युक्तस्वप्नावबोधस्य योगो भवति दुःखहा।।6.17।। PADACHHED युक्ताहार-विहारस्य, युक्त-चेष्टस्य, कर्मसु,युक्त-स्वप्नावबोधस्य, योग:, भवति, दु:ख-हा ॥ १७ ॥ ANAVYA दु:खहा योग: (तु) युक्ताहारविहारस्य कर्मसु युक्तचेष्टस्ययुक्तस्वप्नावबोधस्य (च) (एव) (सिद्धः) भवति। ANAVYA-INLINE-GLOSS दु:खहा [दु:खों का नाश करने वाला], योग: (तु) [योग (तो)], युक्ताहारविहारस्य [यथायोग्य आहार-विहार करने वाले का,], कर्मसु [कर्मो में], युक्तचेष्टस्य [यथायोग्य चेष्टा करने वाले का],युक्तस्वप्नावबोधस्य…

Chapter-18_1.29 SHLOKA बुद्धेर्भेदं धृतेश्चैव गुणतस्त्रिविधं श्रृणु।प्रोच्यमानमशेषेण पृथक्त्वेन धनञ्जय।।18.29।। PADACHHED बुद्धे:_भेदम्‌, धृते:_च_एव, गुणत:_त्रि-विधम्‌, शृणु,प्रोच्यमानम्_अशेषेण, पृथक्त्वेन, धनञ्जय ॥ २९ ॥ ANAVYA (हे) धनञ्जय! (त्वम्) बुद्धे: च धृते: एव गुणत: त्रिविधंभेदम्‌ (मया) अशेषेण पृथक्त्वेन प्रोच्यमानं शृणु। ANAVYA-INLINE-GLOSS (हे) धनञ्जय! (त्वम्) [हे धनंजय! ((अब)) (तुम)], बुद्धे: [बुद्धि का], च [और], धृते: [धृति का], एव [भी], गुणत: [गुणों के अनुसार],…

Chapter-14_1.18 SHLOKA ऊर्ध्वं गच्छन्ति सत्त्वस्था मध्ये तिष्ठन्ति राजसाः।जघन्यगुणवृत्तिस्था अधो गच्छन्ति तामसाः।।14.18।। PADACHHED ऊर्ध्वम्, गच्छन्ति, सत्त्व-स्था:, मध्ये, तिष्ठन्ति, राजसा:,जघन्य-गुण-वृत्ति-स्था:, अध:, गच्छन्ति, तामसा: ॥ १८ ॥ ANAVYA सत्त्वस्था: ऊर्ध्वं गच्छन्ति, राजसा: मध्ये (एव)तिष्ठन्ति (च) जघन्यगुणवृत्तिस्था: तामसा: अध: गच्छन्ति। ANAVYA-INLINE-GLOSS सत्त्वस्था: [सत्त्वगुण में स्थित ((पुरुष))], ऊर्ध्वम् [((स्वर्गादि)) उच्च लोकों को], गच्छन्ति [जाते हैं;], राजसा: [((रजोगुण में स्थित)) राजस…