Chapter-2_2.38 SHLOKA सुखदुःखे समे कृत्वा लाभालाभौ जयाजयौ।ततो युद्धाय युज्यस्व नैवं पापमवाप्स्यसि।।2.38।। PADACHHED सुख-दुःखे, समे, कृत्वा, लाभालाभौ, जयाजयौ,ततः, युद्धाय, युज्यस्व, न_एवम्‌, पापम्_अवाप्स्यसि ॥ ३८ ॥ ANAVYA जयाजयौ लाभालाभौ सुख-दुःखे (च) समे कृत्वाततः युद्धाय युज्यस्व, एवं (युद्धेन) (त्वं) पापं न अवाप्स्यसि। ANAVYA-INLINE-GLOSS जयाजयौ [जय-पराजय], लाभालाभौ [लाभ-हानि], सुख-दुःखे (च) [(और) सुख-दुःख को], समे [समान], कृत्वा [समझकर,],ततः [उसके बाद],…

Chapter-11_1.51 SHLOKA अर्जुन उवाच –दृष्ट्वेदं मानुषं रूपं तव सौम्यं जनार्दन।इदानीमस्मि संवृत्तः सचेताः प्रकृतिं गतः।।11.51।। PADACHHED अर्जुन उवाच –दृष्टवा_इदम्‌, मानुषम्‌, रूपम्‌, तव_सौम्यम्‌, जनार्दन,इदानीम्_अस्मि, संवृत्त:, सचेता:, प्रकृतिम्‌, गत: ॥ ५१ ॥ ANAVYA अर्जुन उवाच –(हे) जनार्दन! तव इदं सौम्यं मानुषं रूपं दूष्ट्वा इदानीं (अहम्)सचेता संवृत्तः अस्मि (च) प्रकृतिं गत: (अस्मि) । ANAVYA-INLINE-GLOSS अर्जुन उवाच – [अर्जुन ने…

Chapter-1_1.1 SHLOKA धृतराष्ट्र उवाच –धर्मक्षेत्रे कुरुक्षेत्रे समवेता युयुत्सवः।मामकाः पाण्डवाश्चैव किमकुर्वत सञ्जय।।1.1।। PADACHHED धृतराष्ट्र उवाच –धर्म-क्षेत्रे, कुरुक्षेत्रे, समवेता:, युयुत्सव:,मामका:, पाण्डवा:_च_एव, किम्_अकुर्वत, सञ्जय ॥ १ ॥ ANAVYA धृतराष्ट्र उवाच –(हे) सञ्जय! धर्मक्षेत्रे कुरुक्षेत्रे समवेता: युयुत्सव:मामका: च पाण्डवा: किम् अकुर्वत। ANAVYA-INLINE-GLOSS धृतराष्ट्र उवाच – [धृतराष्ट्र ने कहा – ], (हे) सञ्जय! [हे संजय!], धर्मक्षेत्रे [धर्म भूमि], कुरुक्षेत्रे [कुरुक्षेत्र…

Chapter-10_1.39 SHLOKA यच्चापि सर्वभूतानां बीजं तदहमर्जुन।न तदस्ति विना यत्स्यान्मया भूतं चराचरम्।।10.39।। PADACHHED यत्‌_च_अपि, सर्व-भूतानाम्‌, बीजम्‌, तत्_अहम्_अर्जुन,न, तत्_अस्ति, विना, यत्_स्यात्_मया, भूतम्‌, चराचरम्‌ ॥ ३९ ॥ ANAVYA च (हे) अर्जुन! यत्‌ सर्वभूतानां बीजम् (अस्ति) तत्‌ अपि अहम् (एव) (अस्मि),(यतः) (एवम्) तत्‌ चराचरं भूतं न अस्ति यत्‌ मया विना स्यात्‌। ANAVYA-INLINE-GLOSS च [और], (हे) अर्जुन! [हे अर्जुन!], यत्…

Chapter-11_1.28 SHLOKA यथा नदीनां बहवोऽम्बुवेगाःसमुद्रमेवाभिमुखा द्रवन्ति।तथा तवामी नरलोकवीराविशन्ति वक्त्राण्यभिविज्वलन्ति।।11.28।। PADACHHED यथा, नदीनाम्‌, बहव:_अम्बु-वेगा:, समुद्रम्_एव_अभिमुखा:,द्रवन्ति, तथा, तव_अमी, नर-लोक-वीरा:, विशन्ति_वक्‍त्राणि_अभिविज्वलन्ति ॥ २८ ॥ ANAVYA यथा नदीनां बहव: अम्बुवेगा: समुद्रम् एव अभिमुखा: द्रवन्तितथा अमी नरलोकवीरा: (अपि) तव अभिविज्वलन्ति वक्त्राणि विशन्ति । ANAVYA-INLINE-GLOSS यथा: [जैसे], नदीनाम् [नदियों के], बहव: [बहुत से], अम्बुवेगा: [जल के प्रवाह ((स्वाभाविक ही))], समुद्रम् [समुद्र…

Chapter-2_2.15 SHLOKA यं हि न व्यथयन्त्येते पुरुषं पुरुषर्षभ।समदुःखसुखं धीरं सोऽमृतत्वाय कल्पते।।2.15।। PADACHHED यम्, हि, न, व्यथयन्ति_एते, पुरुषम्‌, पुरुषर्षभ,सम-दु:ख-सुखम्‌, धीरम्‌, स:_अमृतत्वाय, कल्पते ॥ १५ ॥ ANAVYA हि (हे) पुरुषर्षभ! समदुःखसुखं यं धीरं पुरुषंएते (मात्रास्पर्शाः) न व्यथयन्ति:, सः अमृतत्वाय कल्पते। ANAVYA-INLINE-GLOSS हि [क्योंकि], (हे) पुरुषर्षभ! [हे पुरुषश्रेष्ठ! ((अर्जुन))], समदुःखसुखम् [दुःख-सुख को समान समझने वाले], यम् [जिस], धीरम्…